Tuesday, October 25, 2011

Ang Gulo Mo!


“If you have to choose between two evil choose the lesser one”, palagi kong naririnig ‘yan sa mga taong magagaling magpayo pero kung tutuusin parang wala ka namang choice na matino ditto. Halimbawa na lang noong panahon ng malawakang pagbaha sa malaking bahagi ng Bulacan at Pampanga sa kasagsagan ng bagyong Pedring at Quiel; kailangan daw magpakawala ng tubig ang mga Dam para din sa kapakanan ng mamamayan dahil mas malalang trahedya kung ito’y mago-overflow. Resulta: Bilyong pisong lugi sa agrilultura, libong katao ang nawalan ng tahanan, daang-milyong pisong halaga ng ari-arian ang nasira at may tala rin ng mga namatay. Ito ba ‘yung lesser evil? Kailangan bang may dumating na dalawang demonyo tapos mamimili tayo sa kanila? Eh bakit hindi magpakawala ng tubig ng unti-unti noong panahon ng tag-araw at mas kaunti ang panganib? Nanghihinayang ba sila sa matatapong tubig? Paatras ba tayo magdesisyon at mag-isip?
Hindi ako matalinong tao at lalong hindi ako nagmamagaling nais ko lamang ay magtanong pero ang sabi naman ang batang matanong ay sensyales ng pagiging matalino. Bakit, ‘pag nagkaedad ba at matanong pa rin ay bobo na? Ang gulo!

Hindi lingid sa lahat na dumarami ang nag-aaklas laban sa gobyerno, sa malalaking korporasyon, sa mga lider, sa karapatang pang-tao, sa karapatang pang-hayop, sa preserbasyon ng kalikasan, sa ekonomiya at kung saan-saan.

~Marami ang nag-aklas laban sa ‘di-umano’y hindi matinong pangulo pero kapag naluklok na ang nagustuhan at ipinalit na pangulo , ilang buwan pa lang ayaw na natin ulit ito. Aklasan na naman.

~Gusto natin ng magandang serbisyo ng LRT at MRT pero ayaw naman nating itaas ang pasahe nito. Sige hayaan na lang nating mababa ang pasahe dito pero maya’t-maya ay may tumitirik na tren sa gitna ng riles at tirik ding araw.

~Nananawagan tayo na sana’y magkaroon ng matinong pelikula at palabas sa TV pero ‘pag may showing na matinong Indie Film hindi ka naman nanonood. Magbabad ka na lang sa panonood ng maghapon teleserye at ang mababaw nitong istorya.

~Hiling tayo ng hiling ng progresibong pagbabago pero ikaw mismo ayaw makipagkoordina. Simpleng pagtawid at pagtapon ng basura ayaw mong isagawa ng tama.

~Gusto nating may maisuplong at makulong na magnanakaw na pulitiko pero ilang taon lang maaawa na tayo sa kanila at tuluyan nating kakalimutan ang lahat ng kawalanghiyaang ginawa nila. Kaya ‘wag ka ng magtanong kung bakit nasa posisyon sila ngayon.

~Halos lahat tayo ay tumutuligsa sa lantarang pagnanakaw ng ating buwis pero kakaunti lang yata ang nagbabayad ng tamang buwis. Ano ‘yan gantihan?

~Gusto mong magtipid at maka-ipon para sa kinabukasan pero panay naman ang bili mo ng modernong gadget at kasangkapan. May bagong iPhone ngayon bilhin mo ‘yun.

~Naiinis tayo ‘pag may mga nagka-counterflow sa kalsada pero kung ikaw ang nakasakay dito, okay lang sa’yo. Mabundol ka sana.

~Pintas tayo ng pintas sa mga taong mali-mali ang grammar at mga taong hindi kagandahan pero ‘pag ikaw ang napulaan sa ‘yong kamalian nanggagaliiti ka sa galit. Itigil mo na ‘yan hindi ka si Boy Abunda.

~Ang mga aktibistang maraming suhestiyon sa pagbabago ay aktibong-aktibo sa pagtuligsa sa pamahalaan pero sa kalaunan sila’y kakandidato at magiging bahagi na rin ng gobyernong dating kontra siya. Makibaka, sumali sa Kamara.

~Nababanas ka ‘pag may mga nagbi-videoke sa dis-oras ng gabi pero ‘pag ikaw, kasama ng mga barkada mo ang nagbi-videoke kahit medaling-araw na wala kang pakialam. Did it your way.

~Concerned ka umano sa milyong nagugutom sa mundo pero naiirita ka naman tuwing makikita sila sa kalsada. Para ka na ring pulitiko.

~Umiyak, nakiradalamhati at nagpost ka pa ng pakikiramay ng pumanaw si Steve Jobs pero nang may mabalitaan kang nagpakamatay dahil sa kahirapan ng buhay hindi ka man lang nalungkot. R.I.P. Steve Jobs.

~Galit na galit ka sa mandaraya ng eleksyon pero ‘pag may pagsusulit na binibigay ang propesor mo nandaraya ka rin naman. Magnanakaw galit sa kapwa magnanakaw.

~Halos sumpain mo ang manager ng isang bar na may nagsasayaw ng hubo’t hubad na menor de edad nang mapanood mo ito sa Imbestigador pero madalas ka namang customer ng kapareho ding bar. Banal na aso.

~Inis na inis ka kay Willie Revillame at sa kanyang kaplastikan pero lagi mo namang inaabangan at pinapanood ang Wiltime Bigtime. Hehe, plastic ka rin.

~Madalas mo tinatawanan ang mga hindi mahuhusay mag-park lalo na ang mga nagpa-parallel parking pero ikaw din mismo hindi mo ma-perfect ang ganitong pagpa-park. Park You.

~Banas na banas ka sa mga taong mahilig sa tsismis pero sandamakmak namang artista at celebrity ang pina-follow mo sa Twitter. Follow-in kita diyan eh.

~Gusto mong umasenso at yumaman pero tatamad-tamad ka naman at lagi kang late sa iyong mga pinupuntahan. Ligawan mo na lang si Paris.

~Panay ang bida mo sa ‘yong mamahaling gamit at damit pero ang dami mo namang pagkakautang sa bangko at kung kani-kanino. Ipon muna bago yabang.

~Naaawa ka sa balitang marami ang kinakatay na pating sa bansang Tsina at Taiwan pero paborito mo naman ang shark’s fin ng Henlin. Ipokrito.

~Aktibong advocate ka ng animal cruelty pero excited ka naman manood ng madugong UFC at URCC. Makahayop.

Sigaw ka ng sigaw ng “Proud to be Filipino” ‘pag may nagtatagumpay na Pinoy sa iba’t ibang larangan; beauty pageant, boxing, football, billiards, dance & singing competition at iba pa pero 'pag hindi naman nagtatagumpay patay-malisya ka lang. Piliin ba ang pagiging proud? Malimit nating nakikita ang mali ng lipunan pero kibit-balikat naman tayo ‘pag tayo ang mali at may pagkakamali. Minsan alam na nating tama hindi pa tayo naniniwala. Pintas ng pintas mas madungis naman sa pinipintasan, gusto mo nang pagbabago ayaw mo namang magtino pati mismong kasalanan at pagkakamali mo isinisisi mo sa iba. Kung paanong proud na proud ka sa Half-Pinoy na si Apl De Ap ng Black Eyed Peas pero sinasakyan mo naman ang paninira sa mga Fil-Foreign na miyembro ng Philippine Azkals, ang gulo mo!

Thursday, October 20, 2011

Imbensyon, Paghanga At Dalamhati (iPad) kay Steve Jobs


Isang malungkot na balita na pumanaw si Steve Jobs.
Ang magiting na CEO ng Apple Company na lumikha ng tila may gayumang mga gadget na iMac, iPod, iPhone at iPad. Marami ang nagluksa. Milyon ang lumuha. Hindi ba
nakakatuyang isipin sa pagpanaw ng isang taong henyo sa teknolohiya ay milyon ang umiyak at nag-alay ng bulaklak samantalang milyon ang namamatay sa iba't-ibang bahagi ng Africa dahil sa labis na kagutuman pero parang winawalang-bahala.
Napaka-interesante ng buhay ni Jobs. Para itong isang karakter sa teleserye na pinaampon ng magulang, hindi nakapagtapos ng pag-aaral subalit naging matagumpay sa buhay.
Bakit ba marami ang apektado sa pagkamatay ni Jobs? Nanghihinayang ba sila sa mga inobasyon pa ng iPod, iPhone at iPad? O taos talaga ang pakikiramay at malisyoso lang ako?
Sabihin na nating nakikidalamhati o nakikiramay sila sa isang Icon ng telekomunikasyon at wala namang nagsabing masama ito pero hindi ba parang napaka-OA na natin at pagbukas mo ng iyong FB ay sandmakmak na pakikiramay ang iyong mabubungaran at mababasa? At ito'y paulit-ulit at maya't-maya na para bang close sila sa isa't-isa.

Ano ba ang naging epekto sa buhay ng ordinaryong tao ang mga inobasyon ni Jobs?
Nang mailabas ba ang iPhone ay hindi pa naimbento ang cellphone?
Nang mailabas ba ang iPod ay wala pang MP3 player?
Ano ba ang importanteng hindi kayang gawin ng ordinaryong brand ng laptop na kayang gawin ng iPad o iMac?
Sa komersyalismong mundong ating ginagalawan ay walang dudang nagtagumpay ang produkto ng Apple. Marami ang tumatangkilik, milyon ang parokyano at hindi nila alintana kung magkano man ang halaga nito. Sa katunayan at ayon na rin sa ulat, mas mayaman pa ang kompanyang Apple (US$75.87 Billion) kaysa sa mismong gobyerno ng Amerika (US$73.76 Billion reserves) sa kabila nito anong bansa ba ang gumagawa (manufacture) ng produktong ito? China. Thru Inventec at Foxconn.
Ang posibleng dahilan: Simple lang. Mababang halaga ng labor upang malaki ang kitain ng kompanya. Foxconn na napakontrobersyal dahil sa misteryosong pagpapatiwakal ng maraming trabahador nito.

Okay. Maganda, ma-appeal, sopistikado ang ilang Apple products. Touchscreen at innovative. Maraming "Apps" na hindi naman kalimitang nagagamit ng isang nagmamay-ari nito. Tapos?
Sadya kasing attractive ito na parang nalason ang pag-iiisip ng mga taong walang kakuntentuhan at mahilig maki-uso nna tila may bato-balaning produktong ito. Walang katapusang "pinakamabilis", "pinakamaganda", "pinakahigh-tech" at iba pang pinaka. Sa katunayan sa sobrang nakabibighani ng produktong ito isang labing-pitong taong na kabataang Tsino ang nagbenta ng kanyang kidney (http://news.yahoo.com/blogs/technology-blog/17-old-sells-kidney-ipad-2-192030630.html) kapalit ng 20,000 Yuan o
humigit-kumulang US$3,000 upang makabili ng iPad2! Nakakatakot ito. Habang ang iba'y nag-aagaw buhay dahil sa pinsalang tinamo ng body organ may mga tao namang walang pagpapahalaga dito. Tila baga may kung anong "orasyon" ang mga produkto ng Apple at marami ang nahihipnotismo.

Lilinawin ko. Hindi ko ginagawa ito upang manira ng produkto o nagsa-"sourgraping " lang ako dahil 'di ko kayang bumili ng produktong ito (samantala, idadagdag ko na lang muna ang pambili ko dito hinuhulugan kong sasakyan) ginagawa ko ito dahil nagbabakasakaling may mapukaw na pag-iisip at umaasa na wala na sanang magbenta ng anumang (body) organ kapalit ng iPod, iPhone, iPad at kung ano-ano pang iLike. Humihikayat na bawasan kundi man mawala ang pagyakap at pagkahumaling sa komersyalismong hatid hindi lang ng Apple products kundi lahat ng naglalabasang high-tech na gadget.

Hindi sa lahat ng pagkakataon ay kaya nating sabayan ang tawag ng teknolohiya dahil halos buwan-buwan may bago. At kung sasabayan mo ito baka hindi mo pa isinisuweldo ibinabayad mo na sa produktong bigla mong ginusto. Matutong timbangin ang pangangailangan kaysa kagustuhan baka sa panahon ng higit na pangangailangan wala kang madukot sa bulsa mo o ma-withdraw sa bangko dahil sa bago at maporma mong iPhone 4 o matikas na iPad 2 o magarang Samsung Tab 10.1". Kung may labis ka, bakit hindi? Hindi ito masama.

Oo, hanga ako kay Steve Jobs hindi lang sa inobasyon niya sa teknolohiya at dahil din sa paglikha niya sa buhay na animation (Pixar) ngunit mas higit na nakakahanga ang pagpupursigi at pagsisikap niya sa buhay. Na sa kabila ng kabiguan niya sa ilang aspekto ng buhay siya'y naging matagumpay. Ngunit ano bang legasiya ang naiwan niya bukod sa inobasyon niya sa teknolohiya? Katumbas din ba ito ng legasiyang iniwan nina; Thomas Edison na lumika ng kabit-kabit na imbensyon na may kinalaman sa phonograph, motion picture camera, electric bulb at iba pa o ni Leonardo da Vinci na walang katumbas ang kontribusyon sa sining at sa kanyang panahon ay may ideya ng makabagong helikopter, tangke, calculator at iba pa o ni Albert Einstein sa kanyang Theory of Relativity.
Ang kanyang inobasyon at imbensyon ba'y naging kapaki-pakinabang sa ordinaryo at pangkarinawang tao? Pinadali niya ba ang buhay ng tao? At sa anong paraan ito?

Gaya din ba ito ng imbensyong eroplano ng Wright Brothers na ginawang kombinyente at madali ang paglalakbay natin sa iba't-ibang bansa?
Tulad din ba ito ng imbensyong telepono ni Graham Bell na nagpadali ng komunikasyon sa loob ng matagal na panahon?
Pareho din ba ito ng imbensyong kotse ni Karl Benz na ginawang komportable ang paglalakbay natin sa lupa?
Sobra din ba ang pakinabang natin dito tulad ng pakinabang natin sa kuryente na unang natuklasan ng Ama ng Modernong Elektrisidad na si William Gilbert ?
Hindi ba't mas madaling gamitin ang computer dahil sa mouse na inimbento ni Douglas Engelbart?
Kaya't huwag na tayong magtaka kung bakit mas maraming inobasyon ang isang kasangkapan. Mas maraming idinadagdag na Apps o features sa isang gadget, mas palinaw ng palinaw ang anumang gamit na may kinalaman sa video/camera... dahil mas gutom at hanga ang mga taong walang kapanatagan at kakuntentuhan sa kung anong kanilang masasaksihan at kabusugan ng matang takaw-tingin.

Ngunit sa kabila ng katalinuhan ng tao pagdating sa larangan ng teknolohiya nakapagtatakang hanggang sa ngayon makalipas ang ilang dekadang pag-aaral at pananaliksik ay wala pa ring natutuklasang gamot laban sa HIV-AIDS o kahit man lang bakuna para rito at kung sakaling may siyentipikong dalubhasa na makatuklas nito, kikilalanin din ba natin ito gaya ng pagkilala at pagpaparangal na iginawad sa isang Steve Jobs? Duda ako. Yayaman at mapapabilang din kaya siya sa isa sa pinakamaimpluwensyang tao sa mundo? Makikidalamhati din kaya ang buong daigidig sa kanyang pagpanaw? Tanong ko lang. Pati ba ang daigidig ng Siyensiya ay nalukuban na ng komersyalismo?

Nakakapraning ang suhestiyon ni Rep. Golez na parangalan si Jobs dahil di-umano sa kontribusyon nito sa Siyensiya, pang-ulol ba ito? May kinalaman ba si Jobs sa pagpapalago ng ekonomiya ng Pilipinas? Masyado ba siyang nabighani sa Apple products at ang laman ng kanyang silid sa Kongreso ay koleksyon ng Macbook, iPod, iPhone o iPad? Nakabuti siguro na dugong Syrian ang nanalaytay sa dugo ni Steve Jobs. Dahil kung sakaling may kapiranggot na dugong Pinoy si Jobs tiyak ako marami na naman ang magmamayabang at isisigaw sa kanilang FB wall: I'm proud to be Filipino!. We're proud of you Steve Jobs!

Kakambal ng pagyaman ng isang tao ay ang pagtulong sa mga kapus-palad. Gaya ng pagtulong na ginagawa ng mayayaman at maiimpluwensyang tao tulad ni Oprah Winfrey (Oprah Winfrey Foundation), Bill Gates (The Bill & melinda Gates Foundation) Warren Buffet (Warren Buffet Foundation, Giving Pledge), Angelina Jolie at marami pang celebrity na nakakaangat sa buhay. Share your blessings, ika nga. Subalit sa pagsasaliksik ko sa buhay ni Steve Jobs tila hindi umaayon ang expectation ng marami sa realidad; walang naitalang Foundation na aktibo si Jobs at walang balitang lumabas patungkol sa pagkalinga sa mga nangangailangan (http://dealbook.nytimes.com/2011/08/29/the-mystery-of-steve-jobss-public-giving/). Sa katunayan, noong 2007 binansagan pa nga ito ng Stanford Social Innovation Review (Magazine) na ang Apple daw ay "America's s least philanthropic companies”. Nakakalungkot. Kung ikaw nga na bumabasa nito nagnanais na tulungan ang mga mahihirap sa paraang nakaluluwag para sa'yo. Hindi natin alam baka naman may ibang dahilan si Jobs na hindi natin alam o baka naman masyado lang na-focus ang kanyang atensyon sa inobasyon ng kanyang produkto kunsabagay si Carlos Slim nga na pinakamayamang tao sa daigdig wala ring Foundation. Nakakapanghinayang lang. Mabuti pa si Apol (de Ap) ng Black Eyed Peas sa maikling panahon niya sa Industriya may itinatatag na APL Foundation para sa kapus-palad na kabataan.

Sa kabilang banda, dapat din naman na may papuri't parangal na matanggap si Steve Jobs sa mundo ng teknolohiya at hindi maitatanggi na kahanga-hanga siya sa larangang kanyang kinabilangan. At sana lang parehong papuri't parangal din ang ialay natin sa mga taong may maganda at mabuting kontribusyon sa lahat ng larangan maging Sining, Siyensiya o Teknolohiya man ito. Bilang paghanga sa kanyang katauhan, nais kong makita ang mundo sa pananaw ni Steve Jobs, gusto kong mangarap taglay ang kanyang pagsisikap, gusto kong kumilos taglay ang kanyang determinasyon.

Napakainteresting na malaman; ano pa kaya ang nasa kanyang utak at naisakatuparan kung hindi siya agad na pumanaw?
Bilang panghuli, makikiramay na rin ako. R.I.P. Steve Jobs.

Thursday, October 13, 2011

Ba't Ganun?


Marami na ang nagtatanong gusto ko ring lumahok, may mga tanong din akong gustong ibahagi.Mga tanong na maaring walang sagot sa kadahilanang ayaw hanapan ng kasagutan, mga tanong na hindi sinasagot dahil ayaw lang makialam, mga tanong na may kasagutan pero ayaw lang solusyunan, mga tanong na minsan hinahayaan lang nating maging tanong habang-buhay at minsan namang nakatiwangwang.
Kung hindi ka man makibahagi sa kasagutan sana'y 'wag ka namang maging bahagi ng tanong.
Mga iba't-ibang tanong na naipon sa malikot na isipan; tanong na may biruan, may kababawan, may kagaguhan, may tanga-tangahan, may katuwaan, may kalungkutan, may pangungulit lang, may pagsarkastiko pero ang lahat ay may kurot ng katotohanan. Ba't Ganun?

~ Ba't marami ang sumasali sa mga patimpalak o paligsahan pero hindi naman pala umaasang manalo?

~ Bakit 'pag bata pa nagmamadaling tumanda pero 'pag tumanda na gusto naman bumalik sa pagkabata?

~ Bakit ang "food supplement" umano'y hindi gamot 'pag in-advertise pero ang epekto naman ay nakakagamot?

~ Bakit marami ang nag-aadvance ng kani-kanilang orasan pero ang palagi namang resulta ay late sa pupuntahan?

~ Bakit 'pag kayumanggi ang kulay ng isang tao gusto nitong pumuti pero ang likas na mapuputi gusto namang maging kayumanggi?

~ Ba't 'pag tumataas ang presyo ng langis marami ang nagrereklamo pero 'pag bumaba naman ito may nagrereklamo pa rin?

~ Bakit 'pag ikaw ang bibili ng alahas mahal ang halaga nito pero 'pag ibebenta o isasangla mo na ito mababa naman ang halaga?

~ Ba't 'pag may nagsusulat tungkol sa kalagayan ng bayan may negatibong komento pero 'pag positibo naman ang isinusulat may negatibong komento pa rin?

~ Bakit 'pag may nangyayaring krimen may panawagan para sa paglantad saksi pero 'pag may lumantad ng saksi itinatanong dito "ba't ngayon lang siya lumantad"?

~ Ba't ang isang taong may kalusugan 'pag inihabla at nahaharap sa sa maraming kaso at krimen bigla na lang nagkakaroon ng malubhang karamdaman?

~ Bakit ang media kahit nakikita nang umiiyak ang isang kaanak ng namatayang biktima tinatanong pa rin: "Anong nararamdaman mo ngayon"?

~ Ba't madalas sabihin ng mga pulis sa suspek na sa presinto na lang siya magpaliwanag pero 'pag nasa presinto na hindi naman pinakikinggan ang paliwanag?

~ Bakit marami ang nag-aaklas at walang sawang sumisigaw ng "Ibagsak" pero wala naman yata silang gustong itayo?

~ Bakit kahit anong sensesyonal at kontrobersyal na isyu ay pinag-uusapan sa senado "for aid of legislation" kuno, pero wala naman yatang batas na pinapasa kaugnay nito?

~ Bakit 'pag buhay pa ang isang mahal sa buhay hindi man lang mabulungan ito ng "mahal kita" pero 'pag namatay na ito saka naman isisigaw na "sobrang mahal kita hindi ko lang nasabi sa'yo"?

~ Bakit ang pribadong motorista 'pag nakalabag sa batas-trapiko agad na "hinuhuli" ng enforcer pero 'pag jeepney driver hindi man lang pinapansin ito?

~ Bakit ang jeepney driver madalas na humihinto 'pag berde ang ilaw ng trapiko pero umaandar naman ito kahit pula pa ang naka-ilaw?

~ Bakit kung sino pa ang sumisigaw at naghahanap ng kapayapaan ay siya naman itong may hawak na malalakas na armas pero ang mga ayaw sa kapayaan takot at namang lumantad at ayaw ipagsigawan ito?

~ Bakit kung sino pa ang "whistle blower" na handang magsiwalat ng totoo siya pa ang lumalabas na nagtaksil sa bayan pero ang alam nating taong may kasalanan hindi man lang mapatunayan at patuloy na ginagawang tanga ang bayan?

~ Bakit kung kalian punong-puno na ang tubig ng isang dam saka lamang ito magpapakawala ng tubig pero sa panahon ng tag-init ayaw magpakawala kahit na kaunti?

~ Bakit ang mga pulitkong ayaw nating manalo ang madalas na nananalo sa eleksyon pero ang mga pulitkong mukha namang matino 'yun ang laging talunan?

~ Bakit ang taong may edad na singkwenta sinasabihan nang "matanda na" pero 'pag namatay ng ganun ding edad sinasabi namang "ang bata pa"?

~ Bakit 'pag laban ni Manny Pacquiao sa Amerika maraming pulitiko ang sinasadya pa ito pero 'pag panahon ng sakuna o malalang tag-baha halos wala man lang nagpupunta?

~ Bakit ang Pilipinas na naturingang agrikulturang bansa ay suki sa pag-angkat ng mga bigas pero ang bansang Hapon na hindi naman bantog na agrikulturang bansa ay may napakagandang bigas at nakukuha pang mag-export nito?

~ Bakit ang sinasabing pinakamasarap na mangga sa buong mundo na galing sa 'Pinas ay natikman na ng iba't-ibang lahi sa mundo pero hindi naman ito nalalasap ng isang ordinaryong Pinoy?

~ Bakit ang isang salarin sa isang masaker o krimen ay madalas na walang pabuyang nakataya pero ang isang taong nagmaltrato sa sa hayop ay kagyat na may pabuyang daang-libong piso?

~ Bakit ang small time na holdaper ay agad na hinahatulan ng kamatayan (salvage) pero ang mga kawatang nakapwesto hindi man lang masampahan ng kaso?

~ Bakit 'pag mahirap ang nakagawa ng krimen sa mayaman madaling maresolba pero 'pag mayayaman ang isa sa may kinalaman sa trahedya (Ozone tragedy, Ultra Stampede) kahit daang bilang ang namatay tila hindi umuusad ang demanda?

Sa totoo, alam naman natin ang kasagutan sa mga tanong na 'yan; naglalaro lang ito sa katamaran, katiwalian, diskriminasyon, kahirapan, pagwawalang-bahala, kayabangan, pagmamaang-maangan, pagiging ganid at iba pang negatibong rason. Pa-ignorante lang natin itinatanong at sa sarkastikong paraan baka sakaling may magising at matauhan at itama ang kamalian pero sa tingin ko mukhang malabo baka nga lalo pang madadagdagan ang mga tanong na 'yan dahil hindi naman natin binibigyan ng malinaw na kasagutan. Sige, pagkatuwaan na lang natin.
Teka may pahabol ako: "Bakit marami ang sobrang concern at may malasakit sa kalagayan ng Pilipinas at buong handa raw paunlarin ito pero hanggang ngayon lugmok pa rin tayo sa kahirapan? Ba't Ganun?

Friday, October 7, 2011

"Waiting Game"


Isang katotohanan at kakatwa na ang buhay ng tao ay maiksi pero isa rin itong laro ng mahabang paghihintay.
Pansin mo ba na tila umiikot ang ating buhay sa paghihintay? Mula sa ating unang iyak hanggang sa huling pikit ng ating mata ay kaganapan nang paghihintay. Ang isang ina ay matiyagang dinadala sa sinapupunan ang kanyang sanggol at maghihintay ng mahabang siyam na buwan upang ito ay mailuwal. Ito'y isang nakakainip na paghihintay dahil magkakahalong emosyon ang bumabagabag at nararanasan sa kanilang pagdadalang-tao; pagkasabik, pagkatuwa, pagkabalisa, pag-alala at minsang pagkairita sa 'di komportableng kalagayang kanyang nararanasan.

Dapat ba nating ipagtaka na sa haba ng siyam na buwang paghihintay ay marami pa ring magulang ang hindi nagkaroon ng sapat na paghahanda para sa panganganak? Inantabayan at hinintay ang panganganak pero 'di alintana ang responsibilidad na nakabalikat dito.
Kapag ang sanggol ay nailuwal na hihintayin naman natin sa sanggol ang unang bukas ng mata, unang ngiti, unang halakhak, unang salita at marami pang una. Sa mga katoliko isang malaking okasyon para sa kanila ang paghiihintay sa binyag at ang kasunod naman nito ang paghihintay sa unang kaarawan. Mga okasyong pinag-iipunan at pinaghahandaan para sa mga bisitang naghihintay ng masasarap na pagkain at ang iba naman ay naghihintay nang kung anong maipipintas sa dinaluhang okasyon.

Kasunod nito ang paghihintay ng magulang sa unang paglalakad ng anak na kalauna'y ikaiirita rin ng Ina dahil ang anak ay lakad ng lakad sa kung saan-saan. Pagkaraan nito'y ang paghihintay sa unang pagpasok ng bata sa eskwela. Kapwa sabik ang Ina at anak sa araw na ito at matiyagang naghihintay ng kung ilang oras ang Ina sa pagtatapos ng unang mga panahon sa pag-aaral. At ilang mga taon pa ang pagkasabik na ito ng bata sa pag-aaral ay mananamlay at mas nanaisin pang nakababad sa computer shop at naghihintay ng kanyang oras na makapaglaro ng Dota. Kung papalarin, isa sa pinakahihintay sa ating buhay ay ang pagtatapos ng pag-aaral, sekondarya man ito o kolehiyo.

Hindi kumpleto ang buhay-estudyante kung hindi mo maranasan ang paghihintay ng suspensyon ng klase sa tuwing may bagyo, ang paghihintay sa araw ng bakasyong tulad ng Pasko at tag-init, ang break o recess at siyempre ang tunog na hudyat ng ng uwian. Sa mga mag-aaral, totoo na mahirap ang mag-aral pero hindi ba mas mahirap ang walang pinag-aralan?

Sa kabila ng pagtatapos ng isang mag-aaral sa kolehiyo (o sekondarya) hindi rin naman dito natatapos ang "Waiting Game" sa ating buhay. Iba't-ibang uri ng paghihintay na minsan ay nagiging sanhi ng pagiging bugnutin o mainipin kung hindi papabor sa kanya ang resulta ng paghihintay na ito. Paghihintay sa board exam (kung mayroon), paghihintay sa oportunidad ng magandang trabaho. Pinakahihintay at pinakaaasam na hanapbuhay pagkatapos nang mahabang humigit-kumulang na labing-anim na taon. Paghihintay na kadalasang ikinadidismaya ng magulang ganundin ang taong inaasahan dahil sa liit ng tinatanggap kapalit ng mahabang oras sa pagtatrabaho. At dito mo malalaman na hindi madali ang buhay; mas madali pala ang maging estudyante kaysa maghanap-buhay, mas malaki pa ang ipinangtustos sa iyong pag-aaral kaysa sa'yong buwanang sahod, mas mabagsik pa ang amo mo kaysa sa iyong propesor sa Law, mas makakabili ka pa ng mga bagong gamit noong nag-aaral ka kaysa ngayong may trabaho ka na.
Sa kitid ng oportunidad na naghihintay sa mga nagtatapos sa pag-aaral ano pa kaya ang naghihintay sa mga taong kapos sa edukasyon?

Sa mga pangkaraniwang kawani mas hinihintay at inaabangan ang oras ng kainan at uwian, ang mga araw ng Sabado, Linggo at Piyesta opisyal at siyempre ang araw ng sweldo na parati namang kulang. Hindi lilipas ang isang araw na wala kang hinihintay. Sa Umaga't hapon ang paghihintay sa masasakyan; LRT, MRT, jeep, tricycle o pedicab. Na bago pa man tayo naging isang empleyado ay galing tayo sa madugong paghihintay na mapunan ang requirements; paghihintay sa tila hindi matapos-tapos na pila sa NBI, SSS, BIR, LTO at kung ano-ano pa na sasagupain upang maging isang ganap na kawani at lehitimong Pilipino ng lipunan. Makakailang palit ka ng trabaho sa pag-asa at paghihintay ng mas mataas na sahod, mataas na posisyon o mas magandang trabaho.

Pagod ka na ba? Hintay muna.
Kasabay ng paghihintay na ito ang paghihintay din sa tamang panahon ng pag-aasawa (sa mga nainip sa paghihintay), pagtaguyod ng isang masayang pamilya, paghinihintay sa mga supling na kalauna'y sasabak din sa "Laro nang Paghihintay". At kung mabigo o magtagumpay ka man sa magandang oportunidad nang paghihintay tiyak na mapipilitan ka naman sa paghihintay mo sa araw ng pagreretiro sa dahilang katandaan at upang makapagpahinga na sa haba ng panahong pag-aaral at pagtatrabaho. Ang hintayin at tamasahin ang pensyong darating (kung mayroon). Inip ka na pero tila hindi pa matatapos ang paghihintay na ito sa ating buhay; sa pagiging lolo o lola, sa paggaling ng karamdaman, sa pagdalaw o pagbisita ng mga anak at apo at sa huling araw sa mundo.

Sa mga may kababawan; marami ang naghihintay sa walang katapusang teleserye, walang katapusang tsismis sa buhay ng mga artista, walang tigil na panghihimasok sa buhay ng ibang tao, walang sawang paghihintay at pag-aabang ng wala naman sa Facebook.
Sa mga tambay; ang paghihintay sa kung ano-anong okasyon at pagdiriwang sa dahilang umaatikabong inuman; tulad ng mga kaarawan, binyag, Pasko, Bagong-taon, piyesta na sadyang dinarayo para lamang magkalaman ang kanilang bahay-alak. Mga tambay na sa halip na maghanap ng mapagkakakitaan ay minarapat na maghintay at umasa ng grasya sa kung kani-kanino.
Sa mga naging biktima ng karahasan; ang paghihintay sa mahirap makamit na katarungan.
Sa mga ganid at 'di mabuti ang layunin sa buhay; ang paghihintay sa pagkakataong makapangloko ng kapwa at gamitin ang kahinaan nito para sa sariling interes.
Sa mga masisikap, matitiyaga at maparaan; kasabay ng pagisisikap ang paghihintay na magiging katotohanan ang pangarap na pag-unlad at pag-asenso sa buhay.

Ang lahat ng araw sa ating buhay ay may paghihintay. Sa mga may positibong pananaw ang paghihintay ay katumbas ng pag-asa; paghihintay ng liwanag pagkatapos ng karimlan, bukang-liwayway pagkatapos ng takip-silim, bahag-hari makalipas ang tag-ulan, kaligayahan makalipas ang pagluluksa, kasaganaan makalipas ang paghihirap. At kung hindi ka pa rin maging matagumpay sa kabila ng iyong pagiging optimisko tayo naman ang hinihintay doon sa kabilang buhay.

Katulad ng iyong paghihintay sa magandang pagkakataon at oportunidad sa buhay; ako, kami, tayo, buong lahing Pilipino ay matiyaga pa ring naghihintay sa kung sinong magsasalba, mag-aahon, mag-aangat at magpapaunlad sa nakalugmok na ekonomiya ng bansang Pilipinas.

Sunday, September 25, 2011

Magkabilang Mundo


Lubhang hindi matatapos ang ating paghahalintulad at paghahambing sa magkabilang mundo ng buhay. Katunayan lang ito na ang lahat ng nais nating mangyari ay hindi aayon sa ating kagustuhan. Na habang may mga taong labis ang kayamanan may mga tao namang lugmok sa kahirapan, habang ang kalabisan sa iba ay pakikinabangan pa ng marami, habang ang iyong pinanghihinayangan ay sinasayang lang ng iba, habang ang basura sa mayayaman ay kayamanan pa ng mahihirap. Marami ang madalas na sinisisi ang mga kabiguan sa kung kani-kanino at kung saan-saan kahit wala naman itong kaugnayan at kinalaman sa kinahinatnan ng kanilang buhay. Na sa halip na magsumikap ay hinahayaan ang sarili na malubog at tuluyang hindi na bumangon sa isang hamon at pagsubok. May mga taong patuloy na ikinukulong ang pag-iisip; na ang mayayaman ay mapang-api at ang mahihirap ay mahirap pagkatiwalaan. Iwaksi sana natin ang ganitong mentalidad dahil kahit may kurot at kapiranggot na katotohanan ito hindi naman ito aplikable sa lahat ng tao. Hanggang saan ba tayo dadalhin ng paniniwalang ito? May buti bang maidudulot ito sa atin? Tandaan...Ang kasalanan ni Pedro ay 'di kasalanan ni Juan; ang naging kapalaran ng iba ay maaaring hindi mo kapalaran; ang katarungang nakamit ng iba ay maaaring ipagkait sa iyo at marami ang nasa ganitong kalagayan kahit ang isang pangulo ~ dahil may mga pagkakataong nangingibabaw ang mahuhusay magtago ng kasalanan at minsan ding nananaig ang mahusay sa pagsisinungaling at kadalasan parang kasalanan na rin ang magsiwalat ng katotohanan.

~ Habang may mga taong pumapadyak na ang halaga ng sapin sa paa ay libo-libo
May mga taong nakapaa lang at 'di alintana ang paglalakad ng kung ilang kilometro
~ Habang may mga kabataang sinasayang ang pagkakataong makapag-aral
May mga taong napagkaitan ng oportunidad ng isang edukasyong pormal
~ Habang may mga taong inaabuso ang sarili dahil sa iba't-ibang bisyo
May mga tao namang lubos na nagsisisi at nakaratay sa karamdaman dahil din dito
~ Habang may mga taong patuloy na nakalalaya sa kabila ng sandamakmak na kasalanan
May mga taong ngayo'y nakapiit kahit inosente at 'di ginawa ang paratang
~ Habang may mga opisyales na lumalamon ng pagkaing milyones ang halaga
May mga taong nagdarahop na kinakain ang tira-tira ng iba
~ Habang ang ilang Heneral ay nangungulimbat ng kung ilang milyong piso
Ang kanyang mga sundalo naman'y nakikipagdigma ng walang sapat na gamit at kay baba ng suweldo
~ Habang ang mga pulitiko'y malayang nangungulimbat sa kaban ng bayan nang nakatawa
May inang tumatangis dahil agad na ikinulong sa ibinulsang gatas na nasa lata
~ Habang may mga kababaihang walang pag-aalalang nagpapalaglag ng bata
Maraming kababaihan ang hindi nabiyayaang maging isang ina
~ Habang may mga taong may koleksyon ng iba-iba at mamahaling sasakyan
May mga taong walang pamasahe at di makarating sa dapat na puntahan
~ Habang may mga batang hindi na mabilang ang dami ng laruan
May mga batang hindi mabigyan kahit man lang manyikang basahan
~ Habang may mga taong tumututol sa pagkain dahil sa kaartehang dahilan
May mga taong literal na gumagapang na lang dahil sa kagutoman
~ Habang may mga taong nakatira sa malapalasyong tirahan
May mga taong ang barong-barong na nasa ilalim ng tulay ang itinuring nilang tahanan
~ Habang may mga taong nagsasayang ng oras at pera sa sugalan
May mga taong humihiling ng kaunting sandali na ang buhay ay madugtungan
~ Habang may mga taong humihiga sa karangyaan
May mga taong inuutas sa halagang 'sandaang piso lang
~ Habang may mga taong nagnanais na kitilin ang sariling buhay
May mga taong pilit na nilalabanan ang kamatayan sa kabila ng malalang karamdaman
~ Habang ang mga may kapangyarihan ay winawalanghiya at inaabuso ang batas
May mga tao namang sumisigaw at naghahanap ng katarungan.

Nakalulungkot. Subalit lahat ay pawang totoo at matuto sana tayong tanggapin ang katotohanang ito na ang buhay ay sadyang hindi patas; kung may mayaman may mahirap, kung may nabubusog may nagugutom, kung may kasiyahan may kalungkutan. Datapwat magkaugnay ang magkabilang mundo ito pa rin ang bumabalanse sa mundong ating ginagalawan.
Kung walang mayaman, sino ang magbibigay ng pagkakataon sa mga mahihirap na maghanap-buhay?
Kung walang kalungkutan, pa'no natin mapapahalagahan ang kaligayahan?
Kung hindi tayo nagugutom, makuha pa kaya nating magsikap?
Kahit sa lumang panahon ng kasaysayan ay ganito na ang naitakda. May mga panginoon at taga-silbi, may hari at may mga alipin, may mang-aapi at may inaabuso. Sino ba ang may kakayahang baguhin ito? Wala. Mananatili na ito ngayon, at bukas gaya ng pag-iral nito noong unang panahon.
Napakaiksi lang ng buhay para magmukmok, magnilay at manisi sa mga bagay na hindi natin kayang baguhin. Ang tao'y may kanya-kanyang pag-iisip at kakayahan. Ang tao ay tao at walang nagsabing tayo ay perpekto subalit pansin mo ba na parati na lang nating ginagamit na dahilan at hustisya ang pagiging tao natin para sa ating nagawang kasalanan? Kahit na madalas ay alam naman natin na kasalanan pero patuloy pa rin nating gagawin ang kasalanang ito.
Kung ginusto mong sayangin ang iyong oras, salapi at buhay ikaw ang magdedesisyon nito. Pero sana maisip naman natin ang buhay sa ilalim na bahagi ng mundo. Hindi man natin kayang baguhin ang mundo sana'y hindi rin tayo manatiling taga-silbi, alipin, mahirap, taga-sunod at api-apihan ng mga ligaw ang pag-iisip.
At kung bigo pa rin tayo makuhang maging makatotohanan ito, hindi pa rin ito dahilan para tayo'y gumawa ng kasamaan at hahayaan na lang natin ang ating mga sarili na sumabay at matangay sa dausdos ng agos ng kasalanan kahit mayroon pa tayong isang sangang makakapitan.

Monday, September 12, 2011

Elemento

Hangin.
Ilipad mo ng iyong sidhi
Mga maninila at mapaniil
Iyong alimpuyo'y ganap na tumindi
Dagitin mga may sungay at may pangil

Datapwat laganap mga masamang uri
Na nagkukubli sa ngiting mapanglinlang
Sa ngayo'y nangingibabaw at naghahari
Iganti mo'y buhawing walang hamlang





Apoy.
Idarang mo ng iyong galit at poot
Mga pusakal, ganid at halimaw
Ningas mo'y 'wag sanang ipagdamot
Sumilab ka't umalab kawangis ng sa araw

Tangan mo man lahat ng uri ng kulay
'Di rin nagpagapi mga maiitim ang budhi
Wari ko'y lunas kitlin na 'yang buhay
Magliyab ka't sunugin hanggang sa abo na lang ang malabi



Tubig.
Tangayin mo ng iyong dausdos
Tampalasan sa sinukuban
Bumagyo ka't puspos na bumuhos
Sa bangis mo'y malunod labis na kabuktutan

Sa taglay mong kadalisayan
Na taliwas sa gawi ng lahat
Dagli mong anurin maruruming isipan
Hayaang matangay, maanod na siyang nararapat




Lupa.
Yumanig ka't maghasik ng lagim
Tabunan at utasin, mandarambong at kriminal
Lamunin ng kumonoy mga humahalay at sakim
Tuluyang ilibing mga diyablong umuusal ng dasal

Mabalasik man dagundong ng lindol
Na lilipol sa bawat lahi at lipi
'Wag malunos sa tangis at ungol ng mga ulol
Pagtila ng delubyo, uusbong mga mabuting binhi.

Thursday, September 8, 2011

Customs Lingo



Sa pag-asang mababawasan kung hindi man masawata ang garapal na katiwalian, korapsyon at talamak na pangungulimbat ng taong-gobyerno sa kaban ng bayan...naghalal at nailuklok sa Pinas ang isang lider na may slogan na: "kung walang corrupt, walang mahirap" .

Makalipas ang isang taon, kumusta na ang Kagawaran ng Aduana?
~ Makabubuting hindi ko na sagutin baka ako'y maakusahang taksil sa bagong pamunuan pero ang masasabi ko lang: "Bagong mga mukha pero pareho ang gawain." Ano mang inisyatibo ng nakatataas, ano mang pagpupursigi ng mga lider, katakot-takot man na pagsusumbong at pag-uulat sa iligal na gawaing ito; lahat ito ay walang BISA! Hangga't maari sila ay sila ay magtatakipan at niñgas cogon lang ang lahat ng programa para sugpuin ang katiwalian sa Aduana; ang dahilan: Mas makinang ang kislap at mas mabango ang amoy ng pera upang matabunan ang nakasusulasok nilang pagkatao. Kung alam man ito ng pinakamataas na lider? 'Yun ang hindi ko alam.

Madalas nating sabihing pampalubag ay: "Nandiyan na 'yan tanggapin na lang natin" Eh ano pa nga ba?!? Alangan ba namang magmukmok sa isang tabi ang mga nakikipagnegosasyon sa Aduana? O di kaya'y mag-aklas at mag-alsa laban sa pamunuan nito? May magagawa ba ito? Mamamaos at kalauna'y mawawalan ka lang ng boses sa karereklamo pero wala rin namang mangyayari. Ang sistema ng Aduana ay parang isang malalang kanser na hindi na kayang gamutin ng kahit na sinong ekspertong doktor. Pagbabago ba kamo? Pagbabago ng namumuno pero hindi nang kalakaran. Korapsyon sa pinakamataas na antas.

Hayaan ninyong bigyan ko kayo ng kaunting kaalaman (sa mga hindi pamilyar sa aduana) sa mga lengguwaheng ginagamit ng taga-aduana. Hindi man natin mabago ang sistema nila dito ko na lang idadaan ang aking sintimyento.

Ang Kagawaran ng Aduana...
kung saan ang tama ay hinahanapan ng mali at ang mali ay ginagawang tama;
kung saan ikaw na ang nagbibigay ng pera ikaw pa ang may utang na loob;
kung saan ang mga kawani nito'y umaasa at nabubuhay sa hingi;
kung saan kahit na pambili ng isang boteng alak ay iniaasa pa sa iba;
kung saan kahit walang okasyon ay kailangan mong mag-aginaldo.

1. Salida - matapos ang balitaktakan at tawaran sa mga opisyales ng BOC, ito ang huling proseso kung saan ang isang kargamento ay maari ng ilabas o i-deliver. Ilabas kaagad dahil kung babagal-bagal ka at hindi ka nakatimbre ay baka i-hold ka ng Office of the Commissioner o kaya'y habulin ka ng mga kupal na ahente ng Customs at magdagdag ka ng tara.

2. Talon - para makaiwas sa mas makukulit na opisyal ng iba't ibang Section sa Assessment Division kailangan mong patalunin ang iyong dokumento para pumabor sa'yo ang pakikipag-usap sa mas "mababait" na opisyal nito ang dahilan: mababang OT at mababang duties & taxes.

3. Ligaw - Upang lansihin at linlangin ang kinauukulan kailangan mo silang iligaw sa pamamagitan ng hindi pagdeklara ng tamang laman ng kargamento. Ibig sabihin, iba ang nasa papeles, iba ang aktwal na kargamento. Gets mo?

4. Tara - binibigkas ng mabagal; ta-ra. Sa madaling salita ito ay payola o padulas. Madalas itong binibigay tuwing araw ng Biyernes sa halos lahat ng klase ng buwaya este opisyales, ahente, pulis at kahit na sinong empleyadong adwana may kinalaman man sila o wala sa kargamento mo para hindi ka maabala sa susunod mong kargamento.

5. Timbre - pag-alerto o pagpapa-alam sa mga ahente at matataas na opisyal ng adwana na ikaw ay mayroong kargamento at papeles na ipu-proseso kapalit nito ay ang hindi pag-abala sa iyong papeles at smooth na tatakbo ito hanggang ito'y masailda. Siyempre pagsapit ng Biyernes tatara ka sa kanila.

6. OT - Hindi ito ang usual na overtime na alam natin. 'Pag sinabing OT sa adwana, ito ay ang halaga ng ibibigay mo sa opisyales ng Bureau of Customs, partikular sa bawat Section ng Assessment Division.

7. Picture - hindi ito larawan o litrato, sa lenggwahe ng adwana ang ibig sabihin ng picture ay ang pagbigay ng porsyento ng isang opisyal ng adwana sa taong nagpro-proseso ng papeles. Kadalasan ang "picture" na binibigay nila ay sampung porsiyento ng kabuuang tara.

8. Benchmark - ito ang pinakamababang halaga na dapat maging buwis ng isang kargamento kahit na ano pa man ang laman nito. Ngunit pinapayagan namang mas mababa ang benchmark kung ikaw ay isang tanyag na player sa adwana.

9. Player - Mga fixer / broker na eksperto sa paglalarong gusto ng Adwana. Ang dahilan kung bakit lalong nasalaula ang dati ng salaulang Bureau of Customs. Hindi ito kayang sabayan ng pangkaraniwang broker dahil mas marami silang impluwensiya na kahit na higit na mababa ang buwis ng kanilang kargamento at kahit na ligaw na ang dokumento nila ay halos walang umaabala sa kanila.

10. Haoshiao - Mga kawani di-umano ng Kagawaran pero ang totoo'y sila'y mga tau-tauhan lang ng mga organiko at balidong opisyales ng Aduana na ang tanging layunin lamang yata sa buhay ay manggipit at manghingi sa mga importer o broker.

11. Item - Pang-ukol pabalbal na ibinibigay sa mga organiko at balidong opisyales at empleyado ng Adwana.

12. Bukol - Pananadyang hindi pagbigay o pagbabawas ng tara sa isang opisyales ng Adwana ng isang kauri nila o ng isang broker na gustong makatipid sa panggastos.

13. Trabahong baluktot - Dito nagkakamal ng husto ang mga malalaking opisyales ng Adwana.

Trabahong baluktot ang mga kargamentong hinahawakan ng mga matitinik na Player; mga trabahong saliwa na iba ang dokumento sa aktwal na kargamento. Kailangan na ito'y ligaw at tumalon sa ibang Section upang mas madali at madulas ang salida kahit na ito'y mas mababa sa itinakdang benchmark. Upang maisakatuparan ito dapat ay naka-timbre ka sa matataas na opisyal ng bawat Dibisyon, may sapat kang pang-OT at ang regular na tara para sa opisyal na may item o kahit na sa Haoshiao ay 'di mo malimutan. Nasa kanilang mga kamay kung sila'y magbibigay ng picture basta't 'wag mo lamang silang bubukolan dahil siguradong abala ang iyong aabutin.