Estero

Kahit alam natin na hindi magandang gawain ang maghagis ng basura sa kalsada.
Kahit alam natin na babara ito sa estero at magiging sanhi ng baha.
Kahit malala na ang problema natin sa baha at basura
At kahit malaki ang pondo para sa flood control project.
Hindi pa rin ito masosolusyunan kung patuloy ang walang koordinasyon at marami ang nagwawalang-bahala. Sadista at masokista ba tayo at natutuwa tayo sa tuwing atin itong nakikita?

Plastik na supot, sirang payong, lumang baterya
Basag na CD, gomang tsinelas, patay na daga
Plastik na bote, piraso ng styropor, damit na sira
Kalawanging yero, basag na baso, tinik ng isda

Plastik na supot, upos ng yosi, pouch ng Zest-o
Putol na kahoy, butas na sapatos, sachet ng shampoo
Interior ng gulong, salaming basag, karsonsilyo ng lolo
Sintas ng sapatos, lata ng gatas, napkin na madugo

Plastik na supot, bakal na makalawang, gulanit na basahan
Aluminum foil, pundidong bumbliya, punda ng unan
Elesi ng bentilador, brotsa ng pintura, silya na Orocan
Pinto ng aparador, doorknob na kinalawang

Plastik na supot, basyo ng ballpen, hasang ng isda
Buhok ng tao, basag na remote, buto ng baka
Suklay na bali, lata ng sardinas, balat ng pinya
Bulok na pagkain, sako ng bigas, brang nanggigitata

Plastik na supot, sanga ng antenna, karton ng sabon,
Retaso ng yero, diaper na may tae, charger ng celphone
Balat ng chichirya, kaha ng DVD, brief na parang bacon
Bananaque stick, pinggang porselana, payong na skeleton

Plastik na supot, basag na pigurin, hose ng gripo
Buto ng mangga, laruan ni Junior, toother ng shabu
Bolang pisot, manika ni Nikki, putol na tubo
Bote ng gamot, picture frame na basag, buhaghag na sepilyo

Plastik na supot, bote ng lotion, blinds ng bintana
Ginunting na toothpaste, putol na kwintas, bimpong tuwalya
Biyak na tabo, retaso ng tarpaulin, butas na timba
Tablang may pako, arinolang butas, patay na pusa

Plastik na supot, gulanit na bag, poster ng pulitiko
Pouch at cup ng noodles, bote ng mineral, tipak ng bato
Galong plastik ng Ice Cream, palara ng yosi, tumigas na semento
Sirang wallaclock, putol na kable, faucet ng gripo

Plastik na supot, lumang sombrero, casing ng celphone
Putol na sampayan, mabahong showercap,panyong may siipon
Balat ng itlog, putol na sandok, putol na sinturon
Gulong ng bisekleta, tangkay ng gulay, gamit na condom

Plastik na supot, panis na kanin, panaling plastik
Piraso ng plywood, pang-ipit sa buhok, barbeque stick
Wallet na nakaw, stripes na panty, ATM na kinupit,
Patay na tuta, nilaglag na fetus, sinalvage na adik.

Tama nga na ang basurang itinapon natin ay babalik din sa'tin.
Kaya 'wag magtaka kung isang araw ay may kakatok at papasok na basura't tubig sa inyong tahanan.
Kahit walang pahintulot sila'y manghihimasok. Kahit ayaw mo sila'y magpupumilit.
Hindi na kagulat-gulat ang pagbara ng ilog, kanal at estero dahil sa walang habas na pagtatapon ng kalat at basura ng marami sa'tin sa kung saan-saan.
At kahit hindi na kasalanan ng gobyerno kung bakit tambak ang basura sa estero at kalsada, sila pa rin ang namumura at nasisisi.
Lahat na lang ay gobyerno ang may kasalanan. Lahat na lang sa kanila natin isinisisi. Kahit alam natin na malaking bahagi dito ay mamamayan ang may malaking partisipasyon at pananagutan. Dekada na ang problemang ito wala pa ring kongkretong solusyon, habang patuloy na dumarami ang ating populasyon patuloy lang ding lumalaki ang polusyon, patuloy na dumarami ang basura sa ilog, dagat, estero.
Eh kung isali na lang kaya ulit natin sa Guiness ang senaryong ito tutal mahilig naman tayo mag-break ng kung ano-anong record; gaya na pinakamahabang pila ng barbeque, pinakamaraming naghahalikan sa kalye, pinakamaraming nagpapasuso sa isang okasyon at lokasyon at marami pang "mahahalagang" achievements.
"Bansang may pinakamaraming basura sa Estero".

Poor ba Us?

'Wag kang magtawa. 'Yan talaga ang titulo ng artikulong ito. Uso ngayon ang ganyang uri ng pananalita at pakikipag-usap lalo na sa mga kabataan baka nga ginagamit mo rin 'yan sa pakikipag-text sa iyong mga kaibigan. Literal na taglish.

Nakakabobong pangungusap. Nakakabobong tanong. Bakit ba kasi kailangan pang itanong kung mahirap tayo eh alam naman ng lahat na ang Pilipinas ay kabilang sa third world country, developing country o sa madaling sabi: Mahirap na bansa. Sa katunayan ayon sa nakalap na impormasyon ng International Monetary Fund ang Pilipinas ang ikalimapu't-lima sa listahan ng pinakamahihirap na bansa sa mundo at ikalabing-anim naman tayo sa buong Asya.
Mahirap nga siguro tayo dahil may mga data at ebidensiya na nagpapatunay na tayo'y isang mahirap na bansa at wala naman sigurong kokontra at aapela pa usaping ito.

At dahil mahirap nga tayo ang budget ng bawat kongresista sa kongreso sa kanilang pork barrel fund ay umaabot sa 70 - 100 milyong piso lang at ang atin namang bawat senador ay may tigda-dalawang milyong pisong pwedeng gastusin para sa kapakanan ng sambayanang Pilipino. Mahirap pa tayo niyan. Pero minsan napapaisip din ako't nagtatanong; ilang opisyal at nanunungkulan na ba sa gobyerno halal man o hindi ang mahirap? Halos lahat sila ay multi-milyonaryo; maging alkalde, bise-alkalde, konsehal, kongresista, senador, mga kalihim at iba pa.

Kahit na hindi tayo mayamang bansa kaya nating gumastos ng 600 milyong piso sa isang kalsada lang na may habang 5.1 kilometro - aba ito 'na yata ang pinakamahal na highway sa buong mundo! Sino rin bang bansa ang magsasabing mahirap tayo eh bumilib nga sila nang gumastos ang ating mga opisyal ng gobyerno ng halagang $20,000 sa di-umano'y isang simpleng kainan lang sa Le Cirque sa New York kesehodang i-tag tayong 3rd World Country ng makapangyarihang mga bansa.

Kahit mahirap tayo hindi rin naman pahuhuli ang mga Pinoy pagdating sa mga bagong gadget tulad ng iPhone, iPad, Android tablets, DLSR Camera, Home theater, LCD TV's, etc. na kahit kari-release pa lang ang modelo ay kaagad na mayroon tayo nito o di kaya'y matiyagang pag-iipunan o babayaran ito ng labingdalawang buwan sa bangko maski na halos barya na lang ang maiuuwing sweldo sa pamilya. Kahit nga kalalabas pa lang ng isang bagong modelong sasakyan ay agad-agad na mayroon kang makikita sa lansangan ng Kamaynilaan. Haha. Mahirap pa tayo niyan.

Ang isa pang hinahangaan ng mga dayuhan sa'tin kahit na mahirap tayo ay ang patuloy na paglago ng bilang ng mayroong celphone sa 'tin, na sa populasyon nating mahighit 90 milyon, 50 milyon dito ay aktibong nagti-text at katumbas nito ay average na 400 milyong text sa loob lang ng isang araw! At may pagkakataon pa ngang umaabot ito ng 1.3 bilyong text tuwing araw ng Bagong Taon. Binansagan nga tayong "Text capital of the world" dahil dito. Kung gaano kabilis ang pagdami ng celphone users sa'tin ganun' din kabilis ang paglago ng bilang ng internet users sa 'Pinas sa katunayan mayroon tayong 18 milyon account na aktibo sa Facebook. Partida, mahirap pa tayo niyan.

Hindi man tayo mayaman na bansa ay lintek naman ang budget natin sa bawat departamento ng gobyerno ~ Hundred (B)Million! Sa katunayan sa laki ng budget natin nagiging source pa nga ito ng pangungurakot ng maraming opisyal ng pamahalaan. At ang pocket money ng mga opisyal na ito kung sila'y may tungkulin na dapat gampanan sa abroad ay million dollars. Anong sinabi ng mayayamang bansa sa 'tin?
Maganda sigurong pagdiskusyunan at sabihin na: hangga't mayroong kinukulimbat at kinukupit sa pera ng bayan ay 'wag tayong maniniwalang mahirap ang Pilipinas.

Marami mang hikahos sa karamihan ng mga Pilipino can afford pa rin ang mga ito na bumili ng yosi (na may halagang dalawang piso ang isa ~ pinambili na lang sana ng tinapay), pila-pila ang nagsisitayaan sa lotto lalo na 'pag umabot na sa daang milyong piso ang premyo ~ na ang halagang ginagasta dito ay sana'y ipinambili ng isang kilong bigas. 'Wag sabihing tumataya para makatulong sa mahihirap ~ kalokohan 'yan. Idagdag na rin natin ang pagdami ng bumibili ng shabu kahit na ang halaga nito'y mas mataas pa sa ginto na umaabot sa limang libong piso ang isang gramo! Ang mga small time naman ay hindi pahuhuli dahil limampung piso ang isang teabag ~ Paano pa kaya kung mayaman tayo?

Hindi mo ba pansin ang pagdami ng mamimili sa tuwing weekend sa mga Mall, Divisoria, 168, Greenhills at iba pa? Lalo na sa tuwing may SALE ang higanteng SM Supermalls na halos hindi na gumagalaw ang sasakyan sa labas ng establisimyento sa dami ng gustong magpark at masamantala ang "minsanang" SALE na ito. Hindi ka na nga rin halos makaupo sa upuan ng sinehan sa tuwing may bagong palabas na malupit na Hollywood Movies, mapa-3D man ito o hindi. At pagkatapos mag-malling siyempre kakain sa mga overpriced na fastfood o sa overpriced na kape, na sa dami rin ng mga kakain ay hindi ka agad makakahanap ng available na upuan. Kung minsan tuloy tinatanong ko ang sarili ko kung mahirap nga ba ang 'Pinas.

Sa tuwing may okasyon lalo na kung piyesta ay malupit din maghanda ang mga Pinoy; handaang makapagpapakain ng aabot sa halos isandaang katao. Naisip mo ba kung gaano kalaki ang ginastos sa isang araw lang? Na mabuti sana kung ang halagang ito ay galing sa sobrang pera nila. Balidoso at balidosa na rin ang mga Pinoy ~ naglevel-up na ika nga. Dahil kahit na malaking halaga ang gagastusin para sa pagpapaputi sa mahal ng presyo ng glutathione pikit-mata natin itong binibili para lang makamit ang inaasam na kulay. At daang-libo man ang halaga ng pagpaparetoke, operasyon o pagpapaganda (ang gusto mong itawag) sa mga katulad ng clinic nina Belo o Calayan, papatusin ito ng marami dahil importante ito para sa kanila. Sus, kahirapan ba 'yan?!

Mahilig din maglibang ang Pinoy kahit na mahirap lang dahil tuwing summer kahit saang resort ka magpunta beach man 'yan o swimming pool sa Boracay, Cebu, Palawan, Cavite, Olongapo, Pampanga, Batanggas o Bulacan man 'yan asahan mong puno ito ng mga tao! Mas lalo sigurong masikip ang mga resort na 'yan kung higit na mayaman tayo. Isang uri din ng paglilibang ang pagtangkilik ng mga Pinoy sa foreign artists na gaya nina David Archuleta, David Cook, Taylor Swift, Rihanna, Neyo, Miley Cyrus, Kenny G, Justin Bieber at kahit nga Korean Pop group pinatos na natin; at kahit na halagang limang libo, sampung libo o labing-limang pisong halaga ng tiket ay Sold-out! Mukha ng kahirapan.

At dahil taliwas ang gawi ng mga Pinoy sa tanong na: Poor ba us? Ibahin natin ang tanong at sa pagkakataong ito itatama at itatagalog natin ang tanong: Mayaman ba ang Pilipinas at mga Pilipino?
Hindi. Pero mayabang tayo. 'Di ba nga madalas nating sabihin na: I'm proud to be Filipino!

"Ang Kabataan ang pag-asa ng Bayan"

Hunyo 19.
Kaarawan ng ating idolo: Dr. Jose Rizal. Si Rizal na makata, manunulat, alagad ng sining, mangingibig, doktor, makabayan.

Si Gat Jose Rizal na ating pambansang bayani; isang taong eksepyonal sa lahat ng larangang kanyang ginusto at inibig. Henyong maituturing kumpara sa ordinaryong taong tulad natin. Sa edad niyang tatlumpu't-apat nang siya'y pumanaw ay hindi matatapos ang istorya ng kanyang buhay sa sobrang kulay nito. At ngayong ika-isandaan at limampung taon ng kanyang kapanganakan hindi maaaring hindi ito gunitain ng makabayang Pilipino at ng ating kasalukuyang pamahalaan.

Gugunitain ang kanyang pagiging ehemplo sa kabataan, ang pagkamartir, ang kanyang mga gawa, ang kanyang mga reporma, ideolohiya at ang kanyang kabayanihan.

Marami siyang pangaral na iniwan sa'tin at isa lamang sa daan-daang pangaral na ito ay ang malalim na: "Ang kabataan ang pag-asa ng Bayan".

Ang kabataan ang pag-asa ng bayan. Ito'y katotohanan walang duda. Dahil ang kabataan ang masusing nagmamatyag sa gawi ng nakatatanda, sila ang nagmamasid sa bawat kilos nang mas may gulang. Subalit, hindi ba may kasabihang: "Anumang ginagawa ng mga nakatatanda ay nagiging tama sa paningin ng mga bata".
Ano ba ang nakikita nating ginagawa ng nakatatanda sa atin?
Ano ba ang ginagawa ng mga may edad na nasa pwesto at tungkulin?
Kabi-kabila ang lantarang lumalabag sa batas, mahirap man o mayaman.
Nakakalungkot malaman na ang kabataang may magandang hangarin sa bayan ay lalamunin ng sistema.

Nasaan na ba ang kabataang binabanggit ni Gat Rizal? Nasaan na ba ang pag-asang kanyang hinahanap sa katauhan ng mga kabataang ito? Pansin mo ba ang pagbabago ng kabataan ngayon? Bakit marami sa kanila ngayon na ang sarili mismo nila ay hindi nila mahagilap? Hindi ba dapat sila ay higit na maasahan dahil sa madaliang solusyon sa bawat katanungan hatid ng bagong teknolohiya?

Masdan mo ang mga bata. Ang aral sa kanila makukuha.
Masdan mo ang kabataan.
Marami ang sa kanila'y pakalat-kalat sa mall at sa arcade kahit na ang dapat ay nasa loob sila ng klase at nag-aaral kaharap ang guro at pisara.
Marami ang sa kanila'y nasa bilyaran kahit na ang dapat ay nagsusulat ng kanilang aralin hawak ang pluma sa halip na tako.
Marami ang sa kanila'y nasa loob ng internet cafe o computer shop minamaster ang kung anu-anong video games sa halip na ang kanilang asignatura habang ang kanilang magulang halos dugo na ang ipawis sa paghahanap-buhay.

Masdan mo ang mga bata. Ang sagot ay 'yong makikita.
Masdan mo ang kabataan.
Makikita mo sa kanila na ang buhay ay simple lang; may okasyon man o wala ay wala silang sawa sa inuman.
Makikita mo sa kanila ang tunay na "pagrespeto" sa matatanda; wala silang pakialam at gagawin pa rin ang gusto kahit na halos umiyak na ang magulang sa pagsaway sa kanilang maling gawi. At kahit na ang simpleng pag-utos ng ina ay hindi alintana.
Makikita mo sa kanila ang pagpapahalaga sa tinatawag na "pag-ibig"; lantaran nila itong ipinapahayag sa murang edad at pagkuwa'y isinisisi sa gobyerno ang kahirapang naging dulot nang kapusukan.

Masdan mo ang mga bata. Ang buhay ay hawak nila.
Masdan mo ang kabataan.
Marami sa kanila ang hinahayaang malubog ang sarili sa iba't-ibang mga bisyo; hindi pa tapos ng kolehiyo pero napakahusay na humithit ng yosi.
Marami sa kanila ang hinahayaan ang sarili na magayuma at malason ang isip ng teknolohiya sa halip na ibaling ang sarili sa mas makabuluhang mga bagay.
Marami sa kanila ang maagang napapasok sa sindikato at napapariwara ang kapalaran; mga kabataang hanap ay basag-ulo at walang pakialam sa mga taong kanilang naagrabyado.

Sa hirap ng buhay, ang ibang mga kabataang may pagnanais na makapagtapos ng pag-aaral ay nahihinto, ayaw man nila itong gawin. Maagang sumasabak sa hamon ng buhay, naghahanap ng trabaho, nagbabanat ng buto. Trabahong maituturing na hindi naman sasapat sa lahat ng pangangailangan.
Hindi ba nakakagagong isipin na kung sino pa ang kabataang may kapasidad na pag-aralin ng magulang ay sila pa ang madalas na magloko at walang interes na mag-aral! At ang mga kabataang gustong makapagtapos ng pag-aaral ay sila naman ang hindi nabibigyan ng magandang pagkakataon makatuntong ng kolehiyo!

Kaya't ipagbunyi natin ang mga kabataang hindi (pa) nagpapalason sa kinang ng kapangyarihan at hindi nalulunod sa komersyalismong hatid ng makabagong teknolohiya. Mga kabataang hindi nababahag ang buntot na labanan ang masamang epekto ng bisyo at droga, mga kabataang nagsusumikap makapagtapos ng pag-aaral sa kabila nang kahirapan sa buhay, mga kabataang may nakikita pang liwanag sa gitna nang madilim na kapaligiran, mga kabataang agresibo sa tunay na pagbabago, mga kabataang puno ng pangarap. Mga kabataang isinasapuso pa rin ang aral, habilin at ideolohiya ni Gat Jose Rizal. Pero kakaunti na lamang yata sila, ganunpaman sila pa rin ang maituturing na pag-asa ng bayan. Bakit? Wala naman tayong pagpipilian. Dahil ang matatanda'y kukupas, lilipas at patuloy na nilalamon ng nabubulok na sistema.

Bagong henerasyon. Bagong Pag-asa. Huwag kalimutan hangga't buhay ka (pa) may pag-asa.
Kabataan, sila ang pag-asa ng bayan.

Hindi porke

Marami ang nalilito, naguguluhan, naghusga, nagmagaling.
Hindi lahat nakukuha sa unang tingin. Buksan ang mga mata, lawakan ang isipan.
Ang tao'y mapanghusga ayon sa hitsura at nakikita kahit alam naman natin na hindi lahat ng ating nakikita ay totoo at hindi lahat ng totoo ay ating nakikita.

Hindi porke nakulong ay mayroong kasalanan.
Hindi porke napawalang-sala ay tunay na inosente.
Hindi porke Husgado ay dalisay ang kaibuturan.
Hindi porke may tattoo isa nang kriminal.
Hindi porke nagmamagaling isa nang tunay na mahusay.
Hindi porke nakulong 'di mo na dapat pagkatiwalaan
Hindi porke pipi 'di na pwedeng magsalita.
Hindi porke bulag wala nang nakikita.
Hindi porke gwapo ay 'di gagawa ng kasamaan.
Hindi porke 'di kagandahan ang ugali'y magaspang.

Hindi porke mahusay mag-ingles dapat mo nang paniwalaan.
Hindi porke tagalog lang ang lenggwahe isa nang mangmang
Hindi porke tahimik mayroon ng suliranin.
Hindi porke walang imik ito'y mahiyain.
Hindi porke iyakin madali nang sumuko.
Hindi porke masiyahin walang problema.
Hindi porke paralisado wala nang silbi sa lipunan.
Hindi porke namamahagi ng pera taos ang pagtulong.
Hindi porke mayaman ay matapobre.
Hindi porke mahirap ay magnanakaw.

Hindi porke tapos ng kolehiyo, edukado.
Hindi porke 'di nakatapos ng pag-aaral, mal-edukado.
Hindi porke pulubi pera lang kailangan.
Hindi porke matalino maganda ang kinabukasan.
Hindi porke 'di matalino walang matinong kinabukasan.
Hindi porke mamahalin ang gamit ay dapat nang kainggitan.
Hindi porke palamura isa nang salot sa lipunan.
Hindi porke 'di nagmumura ituturing na nating mabait.
Hindi porke pala-kaibigan totoo ng kaibigan.
Hindi porke "kaibigan" handa ka laging damayan.

Hindi porke paladasal isa nang banal.
Hindi porke madalang sa simbahan isa nang makasalanan.
Hindi porke palaboy pwede nang laitin.
Hindi porke pulis 'di dapat pagtiwalaan.
Hindi porke abogado 'di nagsasabi ng totoo.
Hindi porke maputi mas angat ang katauhan.
Hindi porke kayumanggi papayag nang magpa-aglahi.
Hindi porke walang pera wala ng dangal.
Hindi porke taong-gobyerno isa nang kawatan.
Hindi porke may kritiko dapat nang tumahan.
Hindi porke may pork barrel fund gagamitin sa kapakanan ng bayan.

Hindi porke magaling sa bakbakan maaari na sa Batasan.
Hindi porke mahusay na artista pwede na sa pulitika.
Hindi porke naimbestigahan mayroon ng mapaparusahan.
Hindi porke ito ay tama ito na ang nararapat.
Hindi porke mali hindi na maaari.
Hindi porke muslim dapat nang katakutan.
Hindi porke bakla bawas na ang katauhan.
Hindi porke bisaya mababa ang pagkatao.
Hindi porke mabait isa ring mabuti.

Hindi porke Pilipina isa nang alila.
Hindi porke Pilipino isa nang tarantado.
Hindi porke Banyaga dapat nang kabiliban.
Hindi porke imported maganda ang kalidad.
Hindi porke Amerikano dapat ka nang magpatalo.
Hindi porke tagapagpatupad ng batas matapat na sa batas.
Hindi porke ang plaka ay otso pwede ng gaguhin ang trapiko.
Hindi porke mambabatas mahusay sa batas.
Hindi porke wala ng wangwang titigil na ang katiwalian.
Hindi porke popular ang pangulo mahusay na mamuno.

Hindi porke inilahad ang maruming katotohanan isa nang suwail sa bayan.