Maynila, Sa Kuko ng Manileño

Kung pilipino ka hindi mo na dapat pagtakhan ang napakasikip na trapiko sa Kamaynilaan at sa karatig nitong lalawigan, hindi na bago sa paningin mo at sa iyong pang-amoy ang marumi at mabahong Kalakhang Maynila. Minsan na ring binansagan ng isang english author na ang Maynila raw ay 'Gates of Hell', marami ang tumuligsa dito ngunit marami ring sumang-ayon, umamin at hindi na nagmaang-maangan pa sa tunay na kalagayan ng lungsod.

Dahil sa deka-dekadang problema at senaryong ito tila nasanay na tayo sa ganitong sitwasyon. Mabuti sana kung wala na tayong nakikitang solusyon at kaparaanan, mabuti sana kung wala tayong nakikitang mga opisyal na tagapagpatupad ng batas o walang nakahaing batas para sa sari-saring paglabag na ito - pero hindi e, mayroon at mayroong solusyon para dito, na sa kasamaang-palad at sa hindi malamang kadahilanan ay tila naging bulag  at naging inutil ang mga opisyales na may otoridad para dito.

Maynila. Tunay ngang kabisera ng Pilipinas dahil ito ang salamin ng kabuuan ng bansa. Populated. Marumi. Matrapik. Abala. Kanya-kanya. Kulang sa seguridad. Mapolusyon. Kulang sa disiplina. Masaya. Magulo. Maingay. Maraming shopping mall at maraming negosyo. Masaya.

Kung ano ang makikita mo sa Maynila, humigit-kumulang ay siya mo ring makikita sa kabuuan ng bansa. Sa napakaraming sutil na mga pilipino (hindi lang Manileño) kailangan natin ng opisyal na may tapang at bayag upang supilin at suwayin ang pagkasutil na ito. Isa lang ang mabagal na trapiko sa maraming problema ng bansa pero kung mababawasan at maiibsan lang ito ng kahit na kaunti malaki ang maitutulong nito sa ekonomiya ng bansa.

Marami na ang nagpapalit-palit na opisyales sa MMDA ganundin sa opisina ng alkalde ng iba't ibang lungsod ng Kamaynilaan pero tila nakagapos ang kanilang mga kamay para hambalusin ang mga pasaway sa kalsada. Sigurado naman tayong alam nila ang nangyayari sa kanilang nasasakupan.

Naawa ba sila sa mga huhulihin nila o gusto talaga nila ang masikip na trapiko?

Kulang ba ang sweldo ng mga traffic enforcers o naduduwag silang ipatupad ang batas?

Hindi ba sila komportable sa magandang dulot ng maluwag na trapiko o ineffective sila bilang opisyal ng gobyerno?

Madalas na ipinagmamalaki ng kung sinong pangulo ang pag-angat (umano) ng ekonomiya ng bansa. Kahit hindi maramdaman ng mga ordinaryong pilipino ang pahayag na ito gusto kong paniwalaan ito ng may halong pagdududa. Kung may kakayanan pala tayong umangat at umunlad bakit hindi natin kayang ipatupad ang mga batas sa lansangan? Siguro'y kalabisang ihambing ang ibang mga bansa sa atin pero hindi maiiwasang ikumpara ang trapiko at mga traffic enforcer nila sa atin. Walang problema sa ating batas kaya't hindi na natin kailangan pa ng karagdagang multa (na isinusulong ngayon) sa mga traffic violator kailangan lang ay ang mahigpit na pagpapatupad nito.

Noong golden age ng Subic, walang sinuman ang sumubok na suwayin ang batas trapiko doon na hindi hinuli kahit na walang nakaistasyong enforcer sa lugar na pinangyarihan. Kahit walang traffic light, ang lahat ng sasakyan sa intersection ay kusang humihinto upang magbigay daan sa kung sino ang nauna. Walang motoristang nag-uunahan o nagkakarerahan sa kalsada. Walang pedestrian na basta-basta na lamang tumatawid. Walang sasakyang lumalampas sa itinakdang speed limit.

Bagama't ngayon ay mangilan-ngilang pang motorista gumagawa nito sa Subic mas marami nang hindi ito alintana, walang pakundangan dahil sa nakasanayang pagmamaneho sa kalsada ng Maynila.

Magkakahalong inis, pagkadismaya, inggit at tukso ang iyong mararamdaman sa tuwing may mga motoristang intensiyonal na nagkacounterflow o nagbeating the red light upang makauna sa kalsada. Inis at pagkadismaya dahil malaking dahilan sila kung bakit lumalala ang masikip na trapiko sa Kamaynilaan. Inggit at tukso dahil kahit papaano'y may pagnanais ka ring gawin ito sa pagnanais na maaga kang makauwi at makasama ang pamilya. Ngunit hangga't maari bilang isang matino at may pagnanasang magbago ang sistema maghihintay kang umandar ang linya kung saan naroroon ang sasakyan mo. Ang paghihintay ng ilang minuto sa pagpapalit ng ilaw na berde ay hindi makakabawas sa pagkatao bagkus isa kang ehemplo sa paningin ng iba pang motorista.

To be fair, mayroon pa namang mga lugar sa Pilipinas ang malinis at disiplinado ang mga taong naninirahan dito kahit hindi gaanong progresibo. Sinusunod ang batas trapiko at ginagalang ang nagpapatupad ng batas bilang ganti ay nirirespeto rin ang motorista at pedestrian at hindi kanya-kanya ang sistema. Dahil dito at bilang isang motorista ay mapapasunod ka sa pinaiiral na batas, marahil ito rin ang dahilan kung bakit ang mga pilipino sa ibang bansa ay matinong sumusunod sa batas na pinapatupad doon.

Naging epektibo ang mahigpit na batas at polisiya noon sa Subic kaya ito'y naging maunlad at disiplinadong lugar na nagresulta rin sa napakaganda at napakaluwag na daloy na trapikong dapat na tularan ng lahat ng lungsod at bayan sa Kamaynilaan at iba pang lalawigan. Kung ipapatupad natin ang batas sa mahirap man o mayaman, kung may bayag ang mga traffic enforcer o pulis na hulihin ang lahat ng lumalabag sa batas (pedicab driver man o driver ni congressman), kung hindi tayo maaawa sa mga lantarang nanggagago sa batas at kung may political will lang sana ang lahat ng mga nanunungkulan at nasa pwesto, maaari at posibleng mabawasan ang ilang dekadang mga problema nating ito:

 

• tambak ng basura sa gilid at gitna ng daan 
• marumi at baradong kanal, ilog at estero
• mga tricyle/pedicab/kuliglig sa main road
• nagkacounterflow na mga motorista
• illegal na vendor sa sidewalk man o hindi
• motoristang nagbi-beating the red light
• pedestrian na nagji-jaywalking
• sinarang kalsada dahil sa paliga ng baranggay o sa pasakla ng may patay o may nagbirthday na taong maimpluwensiya
• mga sasakyang nakabalagbag at iligal na nakaparada sa kalsada
• matagal na pagsasaayos ng daan
• hindi sinusunod na traffic lights at traffic regulations
• smoke belcher na mga sasakyan
• overloaded na truck, kuliglig, tricycle, buses at jeepney
• iligal na structure na nakasagabal sa daan; bahay man o tindahan
• mga kunsintidor na traffic enforcer
• mga violator ng number coding at truck ban 
• mga astig at walang modong motorista
• dumaraming pulis na nasusuhulan  

Hindi maikakaila na kawalang galang at kakulangan sa pagmamahal sa bayan ang malaking dahilan ng mga hindi kanais-nais na gawaing ito ng ating mga kababayan pero may malaking kontribusyon sa paglala nito ay ang ating mga tagapagpatupad ng batas. Nakakasawa na ang marumi at matrapik na Kamaynilaan at sa mahaba-habang panahon ay ito na ang ating nakagisnan. Kung kulang o walang disiplina ang mga Manileño o kahit sinong pilipino, dapat tumbasan ito ng paghihigpit at pagpapatupad sa batas sa kahit kanino ng walang sinisino. 'Yun lang at tapos ang kwento.

Pi7ong Bilyon

Hindi na nakapagtataka na ang populasyon ng tao ngayon ay umabot na ng pitong bilyon medyo napaaga nga lang ito sa pagtantiya ng mga ekspertong nag-aaral tungkol sa pagdami ng tao. Hindi ba napaka-ironic na kung ano pang bansa ang medyo maunlad ay ‘yun pa ang mabagal ang paglago ng populasyon at kung ano pang bansa ang kabilang sa listahan ng mahihirap na bansa ay ‘yun pa ang mabilis ang paglago ng populasyon. At kung sino pang pamilya ang may lubos na kakayanan na mag-anak at magpa-aral ng marami ay ‘yun pa ang iilan lang ang anak at ang magulang na walang matino o permanenteng hanapbuhay ‘yun naman ang sandamakmak ang anak!

Tulad sa Pilipinas, third world country tayong maituturing pero may populasyon tayong humigit-kumulang sa 93 milyon katunayan pang-labing dalawa nga tayo sa talaan ng overpopulated na bansa sa mundo. Hindi pa kasali diyan ang labing-isang milyong Pilipinong nagtatrabaho sa iba’t-ibang bahagi ng mundo. Mabuti sana kung ang milyong bilang na ito ay produktibo, kapaki-pakinabang at nakakatulong sa pag-unlad ng bansa pero sa palagay ko'y hindi dahil marami sa bilang na ito ang hikahos at salat sa buhay, sa madaling salita: tambay. Sa napakalaking bilang na ito ng mga Pinoy ay tila lalong lumiliit ang oportunidad ng pag-unlad sa dahilang marami rin ang naghahagilap ng pagkakakitaan; ng trabaho. Lalo’t hindi naman patuloy na dumadami ang investor at negosyanteng nais na mamumuhunan sa ating bansa. Subalit hindi lang sa bansa natin nangyayari ito maging sa ibang bansa ay may ganito ring suliranin; ang mga mamamayang mayayaman ay lalong yumayaman at ang mahihirap o pangkaraniwang tao ay ‘di gaanong umaasenso o kaunti ang bilang ng umaasenso.

Pitong bilyon.
Ang dami na natin. Pansin mo ba ang unti-unting pagbaba produksyon ng pagkain ng tao? Pansin mo ba ang pagkalugas ng mga puno sa gubat na pinagkukunan natin ng maraming mga bagay na ginagamit natin sa araw-araw tulad ng kahoy, papel, gomat at iba pa? Pansin mo ba ang pagwawalanghiya sa ating mga bundok na pinagkukunan natin ng bakal, ginto, tanso at iba pang yamang mineral? Pansin mo ba ang unti-unting pagtaas ng presyo ng lahat ng bilihin? Dahil ito sa patuloy na pagtaas ng demand ng pagkain ngunit lumiliit naman ang supply para dito. Naisip mo ba kung ilang toneladang basura ang napo-produce natin sa bawat araw na lumilipas at saan ba natin ito itinatambak? Ang tao’y napakabilis at napakahusay kumonsumo ng ng likas na yaman pero tila wala naman tayong sapat na kakayahang palaguin at pagyamanin ito. Kung ikaw ay magagawi sa liblib na bahagi ng iba’t-ibang lalawigan nakakatawag-pansin ang ganda at kariktan ng dagat, ilog o bundok at kung sakaling ito’y pamugaran, pakialaman o i-explore ng tao asahan mo ito’y masasalaula. Kung saan maraming tao asahan mo ang marumi at sira ang paligid, ganoon lang iyon.

Pitong Bilyon.
Pitong bilyon tayong mag-aagawan sa oportunidad, maghahanapbuhay para sa pagkain, para sa tirahan. Pitong bilyon tayong tayong didisiplinahin at babantayan ang isa’t-isa. Pitong bilyon ang magpapakiramdaman kung sino ang mas responsable sa pag-aalaga sa karapatang pangtao at pangkalikasan. Kung ngayon pa lang ay nakararanas na tayo ng matinding pagbagal ng trapiko, matinding polusyon, pangamba ng krimen, kakulangan ng oportunidad sa hanapbuhay ano pa kaya ang mangyayari sa susunod na dekada sa patuloy na pagdami ng tao?

Nakakabahala na rin ang tila pagbabalewala ng mga tao sa patuloy na paglala ng pagiging abnormal ng panahon. Kahit anong panawagan at kampanya para sa malinis na kapaligiran, sa pag-preserba sa yamang-dagat at sa pagsawata sa pag-abuso ng kagubatan parang walang pakialam ang mga kinauukulan. Patuloy lang tayo sa pagtapon ng basura sa kung saan-saan, kabi-kabila ang pagmimina, pangangaso sa gubat, pananalbahe sa karagatan, walang humpay na pagbuga ng mala-dambuhalang mga usok galling sa pabrika at iba’t-ibang uri ng sasakyan at lahat ng ito’y sa kawalan natin ng disiplina at siyempre kapalit ng pera. Kung ang tao’y marunong marunong maghiganti ganoon din ang kalikasan, sino bang mag-aakala na ang mga bansang dating hindi nakakaranas ng baha ngayo’y may pagbaha? Malakas na buhos ng ulan sa panahong tag-init o matinding tagtuyot sa malaking bahagi ng mundo. Ang mga bagyo’y palakas ng palakas na animo’y lulunurin ka sa dami ng bumubuhos na tubig, ang taglay na hangin nito ay patindi ng patindi na hindi malayong pati ang mismong tahanan natin ay liparin nito. Dahil dito nalilimas ang mga pananim na dapat sana’y ating kakanin resulta: kaawa-awa ang mga taong walang kinalaman sa kawalanghiyaan ng ilang taong ganid at nagsasamantala sa kapaligiran. Kawawa ang mga hayop sa gubat na wala nang masilungan, sayang ang mga ari-arian na kung ilang taong pinag-ipunan sa isang iglap ay aanurin. Ano ba ang ginagawa ng tao para manumbalik ang ganda at yaman ng kapaligiran? Wala. Wala na tayong magagawa dahil mas marami ang gustong magkamal at makinabang kaysa mangalaga.

Pitong bilyon.
Ilang porsyento ba rito ang wala nang takot sa batas? Ilang porsyento ba rito ang halang ang bituka at tila walang kaluluwa? Ilang porsyento ba rito ang nagpapahalaga sa terorismo o tinatangkilik ang kaguluhan kaysa kapayapaan? Ilang porsyento ba rito ang may pagpapahalaga sa pera kaysa buhay? Ilang porsyento ba rito ang binibigyang importansya ang kapangyarihan kaysa dignidad at karangalan?
Mahirap uriin at bilangin pero sapat ba ang batas na umiiral para lahat ng masasamang uri ay malipol? Sa darating na panahon madadagdagan ba ito o mababawasan? Paano mo ba mapo-protektahan ang iyong pamilya laban sa masamang uri ng lipunan? Kung ang ating mga alagad nga ng batas ay nasasangkot na rin sa kriminal na aktibidades. Sana'y 'di dumating ang punto na patuloy na dumami ang masasamang elemento ng lipunan kaysa mabuti dahil baka sa dami ng bilang ng tao ay hindi na tayo makontrol ng otoridad.

Ang realidad ayon sa pag-aaral darating ang panahon na kukulangin umano tayo ng supply ng pagkain. Ilang dekada na lang at tiyak na may kakulangan na rin sa langis at gasolina. Magiging limitado ang pagdami ng isda sa dagat dahil sa labis na panghuhuli nito at ito'y mangyayari daw sa taong 2050's o 2060's. At patuloy na ring nababawasan ang dami ng ating bukirin dahil ang mga nagsasaka nito'y napipilitang ibenta ang kanilang lupain sa developer ng mga subdivision o sa higanteng mall na pumapatay sa mga maliliit na negosyante. Ang mga karne ng hayop na ating kinakain tulad ng baboy, baka at manok ay baka 'di sumapat dahil sa dami ng tao, mapipilitan ang exporting countries na itigil ang pagbebenta ng kanilang agrikulturang produkto kabilang na dito ang bigas, trigo at mga gulay dahil mas kailangan ito ng kanilang mamamayan. Ang tanong: kaya ba nating isustini ang pangangailangan sa pagkain ng bawat isa sa atin? Nakakatakot na baka dumating ang panahong ultimo karne ng pusang kalye ay handa na sa hapag-kainan ng ilan nating kababayan dahil marami ang walang kakayahang makabili ng matinong pagkain dahil sa labis na kamahalan ng presyo nito.

Masasabi kong mapalad pa rin tayo sa panahong ito dahil kahit medyo mahal ang halaga may mabibili pa rin tayong mabitaminang prutas, maprotinang karne, masustansiyang lamang-dagat at isda, pampalakas na gulay at pampalusog na bigas sa tindahan, palengke at supermarket kahit na pitong bilyong katao na tayo.
Pahabol: Pakiusap, pwede bang 'wag mong itapon ang basura o kalat mo sa kung saan-saan? Baka sakali sa ganitong paraan ma-extend natin nang kahit na kaunti ang preserbasyon ng ating lupang tinatapakan at mundong ginagalawan.

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

“This is my entry to The Gasoline Dude’s Blogversary Writing Contest. I want to win the 1TB Portable Hard Drive!")

Tag-ulan

Dalawa lang naman ang panahon sa Pilipinas.
Tag-araw at Tag-ulan. Pero bakit marami pa rin ang nagugulat at natataranta sa tuwing bumubuhos ang ulan?! Hindi ba tayong pwedeng kumalma lang at tumabi sa bangketa habang binubuksan ang baong payong? Bakit sa tuwing umuulan na lang ay para tayong mga langgam na nagpupulasan at kanya-kanyang diskarte kung paano maiiwasan ang mga patak nito? Kahit alam naman natin na sa tuwing sasapit ang mga buwan ng Hunyo at Hulyo ay siguradong uulan; 'wag na lang nating hulaan kung ano ang eksaktong araw ~ trabaho na ng PAG-ASA 'yan. Kung ulan lang naman ang ikinagugulat natin bakit 'di na lang magdala ng payong? Mahirap ba magdala nito o nahihiya ka at ayaw mong masira ang porma mo?
Hindi lang naman ulan ang ikinakainis ng marami sa atin kundi ang mga nakakabadtrip na dulot nito; ang baha, matinding trapik, kahirapang makasakay, nakakapagod, matagal makauwi at mababasa ang damit at gamit dahil walang panangga sa ulan.Matagal nang problema ang baha sa tuwing umuulan at kahit na sino pang henyo ang umupo sa ahensiya ng MMDA at sa Department of Public Works and Highways tila hindi ito masosolusyunan. Korapsyon at kawalang-disiplina ang ugat nito.
Korapsyon sa mga humahawak ng nakakalulang pondo para sa pagsugpo at pagsawata ng baha. Kawalang disiplina naman sa mga mamamayang walang pakundangan magtapon ng basura sa kung saan-saan, maliit man yan o malaki. At huwag na rin nating sisihin ang PAG-ASA sa salungat na impormasyon nila sa aktwal na lagay ng panahon, ikaw ba naman ang mayroong lumang kagamitan at equipment malamang ay mamali ka rin ng pahayag. Kaya ba sila tinawag na weather forecaster dahil hinuhulaan lang nila ang taya ng panahon?

Kung ayaw naman nating ugatin ang problema ng baha. Manisi na lang tayo tutal mahilig naman tayo manisi at magturo sa kung kanino at painosenteng sasabihing wala siyang sala. Isisi natin ang baha sa La Niña o kaya sa global warming dahil sa pabago-bagong panahon ng hindi tayo inaabisuhan. Sisihin na rin natin ang illegal loggers dahil sa walang habas na pagpuputol ng mga puno sa kagubatan. Idamay na rin natin ang pagawaan at pabrika ng mga plastik; dahil malaking porsyento ng bara sa kanal ay plastik. Maaari naman palang makagawa ng plastic na biodegradable bakit hindi na lang 'yun ang ginawa noon pa? At bakit 'di na lang gawing biodegradable lahat ng plastic bag na gagawin pa lang? Idagdag na rin natin dito ang mga opisyales na nagpagawa ng maliliit na drainage system natin dahil hindi nila naisip na lalago ang populasyon ng Pilipinas at dadami rin kasabay nito ang mga basura.

Mabuti pa ang mga batang lumalangoy, naghaharutan at nagtatampisaw sa baha. Masayang naglalaro sa gitna ng ulan at hindi alintana ang sakit na maaaring idulot ng bahang kanilang nilalanguyan. Subalit kung pagmamasdan mo sila mapapansin mong napakasimple lang ng buhay hindi sila nag-aalala sa perwisyong hatid ng baha taliwas sa mga taong nais na makauwi, mga papasok sa opisina at trabaho at mga mag-aaral na 'di sinuspindi ang klase. Wala silang pakialam na naglilibang at winawaksi ang negatibong dulot ng ulan. Kung kaya lang sana nating gayahin at isaisip ang ganitong mentalidad ng mga bata disin sana'y walang mababad-trip kahit bagyo pa man ang dumating sa atin.

Matagal na problema na ang urong-sulong na pagdesisyon sa pagsususpindi sa klase ng mga mag-aaral, madalas nakapasok na ang mga estudyante saka pa lamang sasabihin na walang klase! Pero hindi pa rin ito masolusyunan. Paurong ba talaga tayo?
Ganoon na din katagal ang panukala na ilipat ang pasukan ng mga mag-aaral sa buwan ng Setyembre (panahon pa ito ni Marcos) upang maiwasan ang abala sa kanilang pag-aaral. At ngayon muli itong binubuhay sa Senado sa pamamagitan ng Senate Bill 2407 ni Sen. Drilon layon nitong ilipat sa Setyembre ang pagbubukas ng klase sa halip na Hunyo upang makaiwas ang estudyante sa matinding baha at ulan. Ngunit marami ang tumututol at sumalungat sa panukalang ito noon pa man dahil panahon daw ito ng bakasyon kung saan masarap ang magliwaliw at magswimming sa kung saan-saang resort.
Sige hayaan na lang natin na Hunyo hanggang Marso ang pasukan at ang mga buwang maiinit at masarap mag-swimming na Abril at Mayo ang bakasyon.
Pabayaan na lang nating lumusong at lumangoy sa baha ang mga mag-aaral na animo'y mga kaawa-awang mga basang sisiw pauwi sa kani-kanilang mga bahay.
Hayaan na lang nating mag-klase ang mga estudyante sa kasagsagan ng ulan na nakababad ang paa sa baha habang tumutulo ang maingay na patak ng ulan.
Hayaan na rin nating magsuspindi nang magsuspindi ng klase sa tuwing may bagyo at malakas ang ulan dahil mas prayoridad ng mga kritiko at magagaling ang bonding time sa paglalakwatsa kaysa ang quality time sa loob ng silid-aralan.
Mababa na nga ang kalidad ng pag-aaral sa Pilipinas nababawasan pa ang bilang ng mga araw ng kanilang pag-aaral dahil sa panahon ng Tag-ulan.
Tutal pareho naman palang importante ang SWIMMING at pag-aaral, eh di pagsabayin na lang natin.

Estero

Kahit alam natin na hindi magandang gawain ang maghagis ng basura sa kalsada.
Kahit alam natin na babara ito sa estero at magiging sanhi ng baha.
Kahit malala na ang problema natin sa baha at basura
At kahit malaki ang pondo para sa flood control project.
Hindi pa rin ito masosolusyunan kung patuloy ang walang koordinasyon at marami ang nagwawalang-bahala. Sadista at masokista ba tayo at natutuwa tayo sa tuwing atin itong nakikita?

Plastik na supot, sirang payong, lumang baterya
Basag na CD, gomang tsinelas, patay na daga
Plastik na bote, piraso ng styropor, damit na sira
Kalawanging yero, basag na baso, tinik ng isda

Plastik na supot, upos ng yosi, pouch ng Zest-o
Putol na kahoy, butas na sapatos, sachet ng shampoo
Interior ng gulong, salaming basag, karsonsilyo ng lolo
Sintas ng sapatos, lata ng gatas, napkin na madugo

Plastik na supot, bakal na makalawang, gulanit na basahan
Aluminum foil, pundidong bumbliya, punda ng unan
Elesi ng bentilador, brotsa ng pintura, silya na Orocan
Pinto ng aparador, doorknob na kinalawang

Plastik na supot, basyo ng ballpen, hasang ng isda
Buhok ng tao, basag na remote, buto ng baka
Suklay na bali, lata ng sardinas, balat ng pinya
Bulok na pagkain, sako ng bigas, brang nanggigitata

Plastik na supot, sanga ng antenna, karton ng sabon,
Retaso ng yero, diaper na may tae, charger ng celphone
Balat ng chichirya, kaha ng DVD, brief na parang bacon
Bananaque stick, pinggang porselana, payong na skeleton

Plastik na supot, basag na pigurin, hose ng gripo
Buto ng mangga, laruan ni Junior, toother ng shabu
Bolang pisot, manika ni Nikki, putol na tubo
Bote ng gamot, picture frame na basag, buhaghag na sepilyo

Plastik na supot, bote ng lotion, blinds ng bintana
Ginunting na toothpaste, putol na kwintas, bimpong tuwalya
Biyak na tabo, retaso ng tarpaulin, butas na timba
Tablang may pako, arinolang butas, patay na pusa

Plastik na supot, gulanit na bag, poster ng pulitiko
Pouch at cup ng noodles, bote ng mineral, tipak ng bato
Galong plastik ng Ice Cream, palara ng yosi, tumigas na semento
Sirang wallaclock, putol na kable, faucet ng gripo

Plastik na supot, lumang sombrero, casing ng celphone
Putol na sampayan, mabahong showercap,panyong may siipon
Balat ng itlog, putol na sandok, putol na sinturon
Gulong ng bisekleta, tangkay ng gulay, gamit na condom

Plastik na supot, panis na kanin, panaling plastik
Piraso ng plywood, pang-ipit sa buhok, barbeque stick
Wallet na nakaw, stripes na panty, ATM na kinupit,
Patay na tuta, nilaglag na fetus, sinalvage na adik.

Tama nga na ang basurang itinapon natin ay babalik din sa'tin.
Kaya 'wag magtaka kung isang araw ay may kakatok at papasok na basura't tubig sa inyong tahanan.
Kahit walang pahintulot sila'y manghihimasok. Kahit ayaw mo sila'y magpupumilit.
Hindi na kagulat-gulat ang pagbara ng ilog, kanal at estero dahil sa walang habas na pagtatapon ng kalat at basura ng marami sa'tin sa kung saan-saan.
At kahit hindi na kasalanan ng gobyerno kung bakit tambak ang basura sa estero at kalsada, sila pa rin ang namumura at nasisisi.
Lahat na lang ay gobyerno ang may kasalanan. Lahat na lang sa kanila natin isinisisi. Kahit alam natin na malaking bahagi dito ay mamamayan ang may malaking partisipasyon at pananagutan. Dekada na ang problemang ito wala pa ring kongkretong solusyon, habang patuloy na dumarami ang ating populasyon patuloy lang ding lumalaki ang polusyon, patuloy na dumarami ang basura sa ilog, dagat, estero.
Eh kung isali na lang kaya ulit natin sa Guiness ang senaryong ito tutal mahilig naman tayo mag-break ng kung ano-anong record; gaya na pinakamahabang pila ng barbeque, pinakamaraming naghahalikan sa kalye, pinakamaraming nagpapasuso sa isang okasyon at lokasyon at marami pang "mahahalagang" achievements.
"Bansang may pinakamaraming basura sa Estero".