Agam-agam

Isa ka rin ba sa nag-aalala kung makakarating ka ng Langit?

Nagtatanong ka rin ba kung ang lahat ng kabaitan at kabutihan mo ay sasapat upang papasukin ka sa napakagandang paraisong ito?

O hindi ka lubos na kumbinsido na mayroon ngang Langit at ito ay isa na namang kathang-isip lang ng mga sinaunang tao?

Gaano kaya ako kasama? Ikaw, gaano ka ba kabuti?

Ano ba ang mas katanggap-tanggap sa Langit; ang makabuluhang pamumuhay o ang makabuluhang kamatayan?

Makakarating kaya tayo sa langit o makatuntong o mamalas man lang kahit ang pintuan nito?

Ano kaya ang batayan para magkaroon ng isang buhay na walang hanggan?

Bagamat hindi pa naman ako nakakapatay ng tao hindi pa rin yata kasiguruhan ito para hindi ako ihagis sa nagngangalit na apoy ng impiyerno. Isang kakatwa na lahat tayo ay may pagnanais na makarating sa langit pero iilan lang naman ang sinasabuhay ang pagiging mabait, lahat tayo ay gustong makarating sa langit pero wala naman sa atin ang may pagnanais na mamatay.

Ang Ten Commandments ay hindi multiple choice na pipiliin lang natin kung ano ang gusto nating gawin o sundin ngunit dahil sa tayo'y tao at sadyang mahina at marupok parang ganun na rin ang ginagawa natin. Pinipili natin ang ilang madali at kaya nating tupding utos pagkatapos ay ikukumpara at ibibida natin ang ating kabaitan sa ibang mga tao at walang prenong kondenahin ang mga tao na sa tingin natin ay mas makasalanan kaysa sa atin. Hindi porke sa tingin natin mas mababa ang level ng kasalanan natin sa ibang tao sapat na ito upang husgahan natin ang iba; sabi nga kung sino ang walang kasalanan siya lang ang may karapatang pumukol ng unang bato.

Pero bakit ganun?

Bakit masidhi ang pagnanais nating makarating sa langit eh hindi naman natin maiwasan ang magkasala? Ano ba ang mayroon sa isang kasalanan at lagi lang tayong nabibiktima nito o tayo mismo ang salarin sa sarili nating krimen? Sadya yatang itinakda na tayo ay magkasala. Kung bakit ang mga tao ay napakarupok paglabanan ang anumang temptasyon ay hindi ko rin kayang ipaliwanag.

Ang nakakabanas lang minsan ay pag-abuso ng mga tao sa katwirang: "Pasensya na tao lang" upang tanggapin at patawarin mo ang nagkasala sa iyo. Muli, minsan alam nating kasalanan pero winawalang bahala lang natin dahil sa enjoyment na hatid nito. At kapag nagkaroon ng problema saka na lang hihingi ng 'sorry', nasaan ang pagsisisi dito? Kung sakaling hindi nagkaproblema baka patuloy lang ito sa enjoyment.

Nakakapag-alala at nakakatakot ang mamatay pero mas higit na nakakatakot para sa akin ang pagtanda. Iniisip ko pa lang na uugod-ugod na ako maglakad o hirap ako sa pagsubo ng pagkain o pagluyloy ng aking balat o ang pag-aalala na walang mag-aalaga sa akin sa ganoong kalagayan ay nababalisa na ako!

Madalas kong itanong ng pabiro; 'Hindi kaya ang pagtanda ay kaparusahan ng langit sa sangkatauhan?' Pagpaparusa ito sa ating mortal na katawan pagkatapos ng maraming taong pag-abuso dito, makalipas ang ilang dekadang kasalanan, pagkatapos ng panahong puro kabalastugan, pagkukunwari, pagsisinungaling, pagiging makasarili, pagkamayabang, pagkakaroon ng maruming isip, pagtataksil, pag-abuso sa katawan at kabataan, pagkalimot sa Kanya, pag-iisip at paninira ng masama sa kapwa, pang-uumit, pagmumura at marami pa.

Hindi kaya pagpaaalala ito na tinatapos na ng langit ang paghahari ng kabuktutan sa ating kamalayan at oras na para ang katawan mo naman ang siyang maghirap at maparusahan?

At oras na rin ito sa isang taimtim na pagsisisi, panahon nang isuko ang katawan at ihingi ng kapatawaran ang lahat ng nagawang pagkakamali noong tinatamasa ang kabataan. Ngunit gaya mo, hangga't maari hindi na natin hihintayin ang ganitong kalagayan, paano?

Tara, sabay-sabay nating alamin.

Tao

Walang perpekto.
Ang lahat ay nakatakdang magkasala.
Madalas nating sabihing tayo'y tao lang sa nagawang pagkakasala, dahil sa pagiging mahina, sa taglay na karupukan.
Nagiging katwiran at katarungan na rin ito sa iilan upang patuloy na gawin ang parehong pagkakamali, parehong pagkakasala.
Tayo'y bulag, bingi, pipi at manhid sa damdamin ng nakararami, sa mundong ating ginagalawan at 'di natin batid kabilang na rin tayo sa kanila.
Kawalan ng pag-asa sa mga nalulunod sa kapangyarihan.
Kawalan ng kapalaran sa mga 'di nabibiyayaan.
Tao.

Pinipilit na panatiliin ang kapanatagan ngunit 'di kayang supilin ang simpleng udyok lang.
Sinusubok na magpakahinahon ngunit ang kapalalua'y 'di sadyang lumulutang.
Minsanang magpapamalas nang pagtitiwala ngunit ang pagkainggit ay sumisilip ng madalas.
Nagsasabi ng angking katapatan ngunit ang kasinungalinga'y pilit pa ring lumalabas.

Batid ang tama sa kamalian subalit mas madalas ang nagagawang pagkakamali.
Batid ang mabuti sa kasamaan subalit hinahayaan ang sarili sa kasalanan.

Talos nang ang mapanghusga'y hindi mainam datapwat namimintas pa rin sa ngalan ng mapagkunwaring ngiti.
Sinusubok na pinakikita ang nakakubling kayumian ngunit ang kahambuga'y 'di maaaring sumipi.
Madalas ninanais na maging mapag-isa dapwa ito'y senyal ng pagiging makasarili.
Papakaying maging palakaibigan kahit batid nang hindi ito ang kanyang sarili.

Nakangiti upang ikubli ang pagkamuhi.
Nagbibiro upang itago ang pagkayamot.

'Di kagustuhan ang anumang uri ng galit bagaman parati lang na umaasa.
Natatanaw nila'y kagandahan dapatwa't kaiba ang siyang nabibista.
Tanto nang marami ang siyang nauuna ngunit ninanais pa rin ang maka-isa.
Alam nang may tangan ang nakasahod na palad ngunit ninanais ay karagdagan pa.

Inaapuhap ang mailap na pang-uunawa; bagkus ang natagpua'y dalamhati.
Sinisipat ang nakatagong kabaitan; bagkus sumasalubong ay balakid.

Kung pagkabagot ay isang kasalanan karapat-dapat lang na mahatulan.
Kung pagkabugnot ay isang krimen marami na ang tumimbuwang.
Kung pagmumura'y isang karamdaman malamang na nasa banig na ng kamatayan.
Kung pagtitig ay nakadudungis ng kapwa marami na ang nalunod sa putikan.

Sinusubukan ang katapatan kahit lumalabas sa bibig ay kabulaanan.
May sapat na pinag-aralan ngunit marumi ang kaisipan.

May iilang napagtagumpayan datapwa't walang kakuntentuhan.
Minsanang nagbibigay papuri ngunit sinisipat ang katiting na kadumihan.
Binubusog ang sarili ng biyayang nakamit gayong nararamdama'y kabahalaan.
May tiwala at katapatang hinahain subalit ipinagkanulo ng sariling kapasyahan.

Pilit na inuunawa at kinakalinga ang suliranin; madalas na bunga'y kapahamakan.
Binabahagi ang pangangalaga't pagmamahal; may nararamdamang pagkukulang.

Minsa'y nag-aabot ng tulong subalit nagkukumahog naman sa kung anong kapalit.
May pag-galang at paghanga ngunit pagsalungat ay 'di maalis sa isip.
Pilit na inuunawa ang may masamang pag-iisip itinatanong naman kung isa nang kabilang.
Humihingi, nagdarasal ng kapatawaran ngunit ang temptasyon ay 'di kayang pigilan.

Hindi isang manunulat ngunit dalubhasang gumawa ng imbentong kwento.
Hindi isang guro ngunit mapanglinlang at ipagyayabang na alam ang lahat 'di umano.
Hindi isang pastor ngunit sermon at pangaral ang laging pabaon.
Mangmang sa maraming bagay ngunit alam daw lahat ng direksyon.

Humihingi ng kapatawaran sa lahat ng kasalanan.
Upang maibsan ang suliranin at kahirapan.
Ngunit...Nararapat ba sa kapatawaran?
Nararapat ba sa kabiyayaan?

Ngayo'y...nagsusumamo, tumatangis, lumuluha.
Ang sulirani'y malulutas, pagdurusa'y kakalma.
Bukas...susuway sa pangako, babasag sa panata.
Tulad ng dati, tulad ng nakaraan; muling gagawa ng pagkakasala.

Tao.

Brutal

"Honesty is such a lonely word, everyone is so untrue".

Linya ito sa isang kanta ni Billy Joel na may titulong "Honesty".

Isang napakalungkot at brutal na deklarasyon na ang lahat ng tao'y hindi matapat.

Nasaan na nga ba ang honesty?

Sino ba ang maaring sabihing matapat? Sino ang may lakas ng loob na sabihing siya'y matapat? Ako? Ikaw? Sila? Guro? Ang ating mga Pari o Pastor? May natitira pa bang matapat sa panahon ng mapagkunwaring mundong ito?

Huwag magmalinis. Dahil lahat tayo hindi man madalas ay minsang hindi naging tapat; matino man o hindi ang katwiran at mabigyang katarungan ang anumang dahilan ng hindi pagiging tapat, ang punto rito: walang nabuhay na matapat kahit gaano ka pa katalino, kahit gaano ka pa kagaling, kahit gaano pa kabanal ang tingin sa'yo ng mga tao, kahit gaano pa kataas ang posisyon mo at kahit gaano ka pa kabait.

Hindi ako malinis at mapagkumbaba kong aaminin at sasabihing sumuway din ako sa katapatan dahil katulad ng halos lahat minsan sa kasaysayan ng aking buhay ako ay naging suwail at hindi naging matapat. Kailanman ay hindi ito dapat ikarangal at ipagmalaki ngunit ang pinakamahalagang nadulot nito ay ang natutunang leksyon sa pagkakamali at ang pagsusumikap na huwag na muling maulit pa ang kamaliang ito kaakibat nang pagtanggap at pag-amin ng kasalanan.

Ang anumang nangyari sa ating buhay noon ay may koneksyon sa ating buhay ngayon maging maganda man ito o kasawian, maging kabutihan man ito o kasalanan dahil ito ang nagbibigay kahulugan kung sino tayo ngayon. Ito ang huhubog sa ating ganap na pagkatao ngunit masasayang ang lahat ng ito kung wala kang pinagsisihan sa mga kasalanan,  kung wala kang itinama sa mga kamalian at kung hindi mo isinapuso ang mga ibinigay na leksyon at aral.

Datapwat may mga bagay na hindi madaling sundin ang katapatan mas marami pa ring pagkakataon na kaya nating maging tapat. Nakakadismaya lang malaman na sa lahat ng antas ng buhay ay talamak na ang pagiging suwail at hindi tapat. At alam nating marami nito sa pulitika, sa pamahalaan, sa opisina, sa gobyerno at saan mang antas ng lipunan.

Bakit marami ang suklam na suklam sa nanunungkulan ngunit ni hindi man lang nila nakikita ang kalokohang ginagawa nila?

Bakit sa taas ng posisyong nakaatang sa balikat tinutumbasan naman ito nang mababang uri ng pag-aasal?

Sa kabila ng ganda ng trabaho, posisyon at sweldo, nakakadismaya na hindi pa rin napuputol ang paghahangad ng kalabisan.

Sadya bang nakalulula sa itaas o wala lang talagang kakuntentuhan ang paghahangad na mapunan ang pagkagahaman?

Bukod sa pera, ang dishonesty ang mortal na kalaban ng mundo. Napakaraming uri ng dishonesty ang kayang gawin ng mga tao na kahit simpleng bagay na lang ay sinusuway pa. Sana kung hindi rin lang ganoon kahirap na tupdin maging tapat tayo kahit walang nakamasid at kahit walang parusang nakaamba. Kung sakali mang dumating sa puntong sinusubok ang iyong katapatan piliting ito'y paglabanan 'wag masilaw sa sandaling kasiyahan hindi mo man lubos itong pagsisihan may katumbas itong kaparusahan nang hindi mo namamalayan.

Kung ang lahat ay hindi na matapat dapat bang tayo'y magbigay ng tiwala?

Kung ang lahat ay may kakayahang basagin ang tiwala dapat ba ang isang pagpapatawad?

Kung ikaw ay minsan nang nagpatawad dapat bang magbigay ng ikalawa at isa pang pagkakataon?

Oo nga na ang lahat ay hindi tapat, maaring ang iyong mga ginawang kamalian ay hindi na nalaman at nasiwalat pa ng iba, ngunit naitanong mo ba sa sarili mo kung dapat ka rin bang pagkatiwalaan? Marami ang humihingi ng kapatawaran ngunit ang masaklap ang mismong may gawa ng sala ay 'di mapatawad ang sarili.

Ang hindi raw maasahan sa maliit na bagay ay hindi rin maasahan sa malaking bagay. Kung ang simpleng bagay lang ay 'di mo matupad paano ka pa mabibigyan ng isang malaking responsibilidad?

Madalas na hindi buo ang tiwala natin sa mga tao, madalas na kahit nagbigay tayo ng tiwala ay may kalahok pa rin itong pagdududa pero minsan nakakalimutan natin kahit ang sarili natin ay hindi natin kayang pagkatiwalaan. Kaya tayong ipagkanulo ng ating sarili anumang oras, anumang pagkakataon. Sa panahong akala natin ay kaya nating paglabanan at mapagwagian ang lahat ng uri ng temptasyon doon ka pa susubukin at saka mo malalaman na marupok ka pa rin at hindi sasapat ang lahat ng iyong nakaraan at karanasan, lahat ay mababale-wala sa isang kisapmata lang.

Kung sa tingin mo'y naging tapat ka sa buong panahon ng iyong buhay 'wag kang magpatawad pero kung hindi ka rin naging tapat, sino ka para hindi maggawad ng kapatawaran?

Ngunit hindi ibig sabihin nito na dapat kang alipinin at abusuhin nang paulit-ulit at gawing lisensiya at karapatan ang iyong pagpapatawad para ikaw ay maging katawa-tawa at maging tanga sa patuloy niyang hindi pagiging tapat.

Higit na masakit ang sugat na wala sa balat.

Kahit bukal sa loob mo ang pagpapatawad hindi maiwawaglit sa isip mo ang sugat na nalikha nito sa iyong damdamin. Kahit bukas sa puso mo na ibigay ang kapatawaran hindi kailanman malilimot ang sakit na dinulot nito. Ang alaala ng kasalanan ang magiging sanhi ng hindi lubos na pagtitiwala; ito ang pilat na magpapaalala sa sugat na minsang naging makirot na nanunuot hanggang sa iyong panaginip. Kahit napakaraming taon na ang lumipas hindi tuluyang maglalaho ang gunita ng nakaraan na mumulto sa nagpupumilit na tumiwasay na damdamin at kaisipan.

Wala ngang nabuhay na matapat ngunit...

Pagsumikapang maging tapat kahit na marami ang hindi ito ginagawa.

Piliting magpakatatag kahit walang nakakakita.

Pag-isipan nang maigi bago magdesisyon dahil kaakibat nito ang paglala o pagbuti ng sitwasyon.

Ang pagsusumikap na maging tapat ay parang pagsuong sa isang malakas na buhos ng ulan hindi ka man lubusang mabasa dahil sa dala mong pananggalang, kaya ka pa rin niyang basain sa taglay niyang hanging brutal at walang pakudangan.

Kinunsinting Kalokohan

Gaano ba ko kasama kung halos lahat naman ay pangkaraniwan nang ginagawa ang mga bagay na aking ginagawa?

Gaano ba ko kasama kung wala namang nakakaalam at nakakakita ng aking mga kalokohan?

Gaano ba ko kasama kung hindi lang naman ako ang may pagkakasala?

Pagkakasala pa nga ba kung iilan na lamang ang hindi gumagawa?

Gaano ba ko kasama kung normal na gawain lang naman ang maging walanghiya?

Ano ngayon kung ako ang promotor nang pagpuputol ng puno sa gubat na nagiging dahilan ng pagkakalbo ng kagubatan? May permit naman ang negosyo ko no?

Kahit ako ang Kapitan ng Baranggay dito wala akong alam na mayroon palang aktibong saklaan at sabungan sa kanto.

Normal naman ang bigayan sa opisyal ng gobyerno ng SOP na komisyon sa bawat proyekto kaya tinatanggap ko.

Alam ko namang kolorum ang binibyahe kong van pero pulis naman ako kaya palusutin muna ako.

Isa akong SPO3 kaya pagbigyan niyo ako kung protektor man ako ng ilegal na beerhouse at bookies, kaysa naman maging protektor ako ng sindikato.

Okay lang din na maghagis at itambak ko ang aking basura sa kahit saang lugar ko gustuhin may maglilinis naman nun para sa atin.

Pangkaraniwan na sa aming empleyado ang mag-uwi sa bahay ng gamit galing opisina kaya bakit naman ako makokonsiyensiya?

Wala rin akong nakikitang problema kung mag-plagiariaze man ako at kopyahin ang gawa ng iba at hindi sila i-acknowledged normal na gawain lang ito sa senado.

'Wag niyo rin akong pakialaman kung intensyonal kong pababain ang aking kinita para bumaba ang aking buwis, wag na kayong magmalinis malamang ginawa mo rin ito.

Walang dapat pumigil sa'kin kung mag-beating the red light o mag-counterflow man ako sa kalsada, irespeto mo ako dahil mataas ang katungkulan ko.

Huwag niyo akong bawalan kung nagbi-videoke man ako sa dis-oras ng gabi nagkakasiyahan lang naman kami ginawa mo rin naman ito noong isang gabi, di ba?

Bilang pedicab at tricycle driver may karapatan din kaming kumita kaya okay lang na naglipana kami sa lahat ng kalsada ng Kamaynilaan, 'wag niyo rin kaming sitahin dahil tiyak na kami'y lalaban.

Nakakapagod umakyat ng footbridge kaya dito na lang ako sa ibaba tumatawid saka mas masaya dito marami akong kasabay.

Wala akong maparkingan eh kaya okay lang na ipark ko ang magara kong auto dito sa eskinita, wala namang problema ang double parking nasa isip mo lang iyon.

Maiintindihan mo naman siguro ako kung isasara ko ang kalsada dahil may kasiyahan kami ngayong gabi saka nagpaalam na rin naman ako kay Kap, tara inom tayo!

Bakit ako maghehelmet kung nagmomotor malapit lang naman ang pupuntahan ko?

Diskarte lang ang kailangan kung magpifacebook ka habang nagtatrabaho.

Hindi naman extra ordinaryo ang tsimisan sa loob ng opisina kaya ginagawa namin ito.

Ilang taxi driver lang ba ang hindi nangongontrata sa kanilang mga pasahero? Kaya iyon din ang ginagawa ko.

Bakit ako maghahanap ng trabaho kung pinapadalhan naman ako buwanan ng pera ng aking kaanak sa abroad?

Gustuhin ko mang magbaba at magsakay ng pasahero sa gitna ng kalsada dapat 'wag na kayong makialam dahil kailangan kong kumita ng malaki.

Mahirap lang kami kaya dito kami nagtitinda ng aming paninda sa halos gitna ng kalsada kahit alam naming istorbo kami sa mga tao at motorista, pasensiya na talaga.

Sino bang hindi pedicab o tricycle driver ang wala sa main road, hindi sumasalubong at hindi sumusunod sa batas-trapiko? Sabihin mo nga sa akin!

Lahat naman halos hindi nagsi-seatbelt 'pag nagmamaneho, so anong problema mo?

Maliit lang kasi ang sweldo ko kaya napipilitan akong mangotong ng motorista at alam akong mauunawaan mo ako.

Bakit ko naman idedeklara ng tama ang SALN ko eh hindi naman iyon ang kalakaran kahit saang sangay ng gobyerno?

Ano ngayon kung kinukupitan ko ang pork barrel fund na nakalaan sa aking constituent? Sino bang mambabatas ang hindi gumagawa nito?

Bilang abogado dapat lang na magsinungaling ang kliyente ko sa harap ng korte para maipanalo ko ang kaso kesehodang alam kong siya ang may pagkakasala.

Kailangang puro magaganda lang ang iulat ko sa SONA para kunwari magaling akong pangulo huhusayan ko na lang ang talumpati para lalo silang kumbinsido.

Kailangan i-ulat naming umaangat ang ekonomiya ng aming bansa para tumaas ang credit rating ng Pilipinas kahit alam naming hikakos naman talaga ang kalagayan nito.

Psst...hindi porke marami ang gumagawa iyon na ang tama.