#Balikbayan Box

Trending sa lahat ng social media platform (hindi ang aldub) ang isyu tungkol sa Balikbayan Boxes na pinadadala ng ating mga kababayang OFW na kung tawagin ng gobyerno ay Bagong Bayani pero hindi naman bayani kung kanilang ituring.


Tinatayang aabot sa 12 milyon ang OFW na nakakalat sa iba’t ibang panig ng mundo at kung susumahin ang kanilang remittances taon-taon, tinatayang mahigit ito sa US$21 bilyon. Ibig sabihin, ang OFW’s ay may napakalaking role na ginagampanan para sabihing ang ekonomiya ng bansang Pilipinas ay sumisipa pa at may ipinagyayabang pa.


Ang malaking bilang na ito (12 milyon) na ating mga kababayan ay nagsisikap, nagtitiis, nagpapaalipin, nagpapaalila, nagtitiyaga, nagtitipid para sa kinabukasan ng kani-kanilang pamilya para sa isang pangarap.
Isa sa munting paraan nila ng pagpapakita ng pagmamahal sa pamilya ay ang pagpapadala nila ng iba’t ibang mga gamit (ilan sa mga ito’y pinaglumaan na ng kanilang amo) karaniwan nilang pinapadala ay mga damit, toiletries, noodles, tsokolate, cellphone, gadgets, bags, sapatos, etc. at ang mga ito ay ilalagay nila sa isang hindi kalakihang karton na kung tawagin ay: Balikbayan Box.


Uminit at pumutok ang isyu dahil ang mismong commissioner ng Customs ang nagsabing iinspeksiyunin, hihigpitan at (kung maaari’y) bubuwisan nila ang laman ng mga kahong ito. Dahil (daw) sa mga kadahilanang ito:


Una, nawawala raw sa gobyerno ay mahigit Php60 milyong halaga ng buwis.

• Hindi ang mga padala ng OFW ang dapat nilang maging source ng pagkakakitaan dahil ang BOC ay kumikita ng average na Php31Bilyon kada buwan o humigit-kumulang sa isa’t kalahating bilyong piso kada buwan. Anong lohika meron ang BOC bakit ang mga pipitsuging laman ng balikbayan boxes ang kanilang pinagdidiskitahan?

 
Pangalawa, nagiging source daw ng technical smuggling ang laman ng balikbayan box.


• Mayroon ngang mga kaso na ang isang balikbayan box ay may lamang iligal o kontrabando pero ang mga ganito ay ‘isolated cases’ lang at kung ikukumpara mo ito sa marami at talamak na kaso ng pag-aangkat ng luxury cars, fireworks, ukay-ukay, at agricultural products na walang permits tulad ng bigas, bawang, sibuyas, gulay etc. ay parang patak lang ito ng tubig sa gabundok na yelo. 


• Totoong may karapatan ang BOC na buksan ang balikbayan box (nakasaad ito sa CMO 79-90/ 3.3.1) pero makatuwiran bang halughugin at bulatlatin ang isang kahon kung wala naman itong derogatory information? Ano ang silbi ng multi-milyong piso na halaga ng X-ray Machines kung kinakailangan din pala nang mano-manong inspeksiyon? 


Sa mga pagkakataong nababawasan, nabubulok o tuluyang nawawala ang laman ng isang balikbayan box, may nagawa bang paraan ang BOC para mahuli, masugpo o masakote ang mga sangkot dito?
Maganda sana ang layunin ng Adwana pero maganda ba ang kanilang sistema?
May nakasuhan at nakulong bang freight forwarder/NVOCC o customs employee dahil sa pagsalaula ng mga balikbayan boxes?


Sa kasalukuyang halaga ng piso, mas dapat pa ngang taasan ang limit ng halaga na US500 kada kahon, mas dapat pang dagdagan ang limit na isang beses kada anim na buwan. Pakonsuwelo na lang sana ito sa mga bagong bayaning nagtataas ng credit ranking ng bansang ito sa World Bank, pampalubag-loob sa mga bagong bayaning nagtitiis sa ibang bansa dahil ang kanya mismong bansa’y walang maiaalok na trabahong magtutustos sa pangangailangan ng kanyang kaawa-awang pamilya.


Ang balikbayan box ay parang isang love letter ng isang manliligaw sa kanyang nililiyag, puno ito ng pag-ibig at pagmamahal. 

Hindi lang basta gamit o pagkain ang nakapaloob sa kahong ito dahil kalakip nito ay isang hindi matatawarang pagmamahal na higit pa sa kayang sabihin ng mga salita. Ilang mga buwan ang bibilangin bago makapuno ng isang payak na balikbayan box,
ilang pakiusap sa amo na ibigay na lang sa kanya ang gamit na lotion o pabango,
ilang gabing pagpupuyat ang kinailangan para makabili ng cellphone na hiniling ng bunso,
ilang pag-skip sa lunch o dinner ang kinailangan para may maibiling damit ang nagdadalagang panganay.
 

Kaya napakahirap para sa ating isipin kung papaano nila naaatim
na bawasan ng ilang piraso ang tsokolate,
na kupitin ang ilang magagandang mga damit,
na agawin ang isang cute na manika,
na ipalaro sa kanilang anak ang nakaw na laruan,
na kotongan ang akala nilang mamahaling gadget,
na arborin ang pinaglumaang shoulder bag.
Wala ba silang mga pambili?!


Ang balikbayan box ay hindi lang basta kahon.
Ang laman nito’y sampung porsiyentong kagamitan at siyamnapung porsiyentong pagmamahal.
At sa bawat pirasong kagamitang nakapaloob dito na nawawala, nababawasan, nasisira o nabubulok dahil sa kagahamanan ng maraming kawani ng Adwana na walang awa, walanghiya at walang paggalang sa ating mga bagong bayani (kuno) ay para na rin nilang inaagawan ng kaligayahan ang pamilyang dapat sana’y nakakatanggap ng simpleng mga bagay na ito, na katumbas sa kanila’y labis na kasiyahan.

Pagwangis

"Mukhang ang saya-saya niyo ser ah!" paglilibang na sabi ng taxi driver*1 sa pasaherong kanyang naisakay sa NAIA Terminal 1*2. Si Philip*3 ang kanyang tinutukoy, isang OFW mula Qatar na pagkalipas ng halos labingdalawang taon*4 ay ngayon lang muling makakabalik sa bansang kanyang kinalakhan.

Si Philip na isang balikbayan o bagong bayani kung tagurian ng ating pamahalaan; bagong bayaning nagsasakripisyo para sa pamilya at nagpapalakas ng ekonomiya ng bansa ngunit saan man mapadako ay 'di magawang maprotektahan at mabigyan ng tulong kung siya'y nangangailangan.

Pasado alas dose na ng hatinggabi*5 nang lumapag ang eroplanong kanyang sinasakyan mula Qatar. Bitbit ang malalaking bagahe laman ang iba't ibang pasalubong sa pamilya; gadget, cellphone, damit, chocolates at lahat ng perang kanyang inipon at kinita sa loob ng labingdalawang taon. Sabik na sabik ang balikbayan, hindi ito maikakaila sa taglay niyang ngiti sa kanyang labi na kita rin sa kanyang mga mata. Kaya ganun na lamang ang pagbati sa kanya ng driver ng taxi na kanyang sinasakyan.

"Opo. Masaya talaga ako kasi pagkatapos ng labingdalawang taon ngayon ko lang muli makikita ang pamilya ko, galing po kasi akong Qatar OFW po ako dun." sagot ni Philip sa driver.

"Ah, ganun ba? Naku eh di tiyak nang matutuwa din sila niyan! Sa tagal mong nawalay sa pamilya kung ano ang pagkasabik mo sa kanila sigurado akong ganun din ang pagkasabik nila sa'yo. Ganyan din ang naramdaman ko noong nagtrabaho ako bilang machine operator sa Saudi kahit higit lang isang taon*6 ako doon. Bumalik na agad ako sa 'Pinas kasi hindi ko kaya ang lungkot dun. Kaya heto ako matagal-tagal na ring nagtitiyaga bilang isang taxi driver." kumpisal ng driver sa pasahero.

"Sinabi niyo pa ho, talaga pong nakakalungkot kung hindi nga lang sa kinabukasan ng lima kong anak hindi ako magtitiyaga bilang cook doon. Kahit may diskriminasyon sa mga katulad natin hindi ko na inintindi at pinatulan. Saka iba ho talaga kasi ang salary sa ibang bansa hindi tulad dito sa atin na kahit anong pagsisipag at pagtitiyaga mo sa trabaho parang wala ka namang mahihita." walang bakas sa mukha ni Philip ang pagkaantok at pagkahapo kahit halos isang araw na siyang bumibiyahe, natatalo ng kanyang pananabik ang magkahalong pagod at antok niya.

Patuloy itong nagkwento. "Mabuti na nga lang medyo malaki na ang naipon ko siguro hindi na ako babalik doon magtatayo na lang kami ng misis ko ng karinderya o maliit na restaurant tutal 'yun naman ang trabaho at experience ko. Kahit hindi ganun kalaki ang kita at least wala akong amo, mairaraos naman siguro namin ang aming araw-araw. Malaking bagay din na mabait ang asawa ko, napakasimple niyang babae at hindi maluho napagkakasya niya ang buwan-buwan kong pinapadalang pera at the same time nakakaipon pa rin ako."

"Magandang plano iyan kung meron ka rin lang ipon mas okay na magnegosyo ka na lang dito sa atin. Sa labingdalawang taon mong pagkawalay sa pamilya mo tiyak kong malalaki na ang mga anak mo. Hindi mo na maibabalik 'yung mga panahong nag-uumpisa pa lang silang maglakad o magsalita at ang unti-unti nilang pagiging makulit. Sabi nga sa ingles, priceless 'yun! Pero di bale hindi pa naman huli ang lahat may mga masasayang araw pang darating na kasama ka ng iyong pamilya." tila pagsang-ayon ng driver sa tinuran ng balikbayan.

Kahit nakatira sila sa Meycauayan kung saan sila nakakuha ng lote at bahay, sa Fairview nagpahatid ang balikbayan dahil tiyak niyang naroroon ang kanyang pamilya. Tuwing weekend kasi hindi ito pumapalya na dumalaw at bumisita sa kanyang mga magulang na may sakit at may edad na, bilin niya ito bago pa man siya makalipad papuntang abroad. Isa rin ito sa mga dahilan kung bakit napagpasyahan niyang mangibang bansa kahit nagtatrabaho siya bilang waiter sa isang chinese restaurant.

Lumalaki ang kanyang pamilya kailangan nang mag-aral ng kanyang mga anak sa private school at ang kanyang mga magulang naman ay kailangan ng maintenance medicine. Wala nang ibang maasahan. Dalawa silang magkapatid pero ang kanyang kuya*7 ay matagal nang nawawala sabi ng mga kapitbahay sinalvage daw ng mga pulis dahil sa atraso sa droga pero walang sinumang makapagpatunay nito. Ayaw ni Philip na maghirap at maghikahos ang pamilya kaya labag man sa kanyang kalooban napilitan siyang maging OFW.

Pagkatapos ng maraming gabing hindi siya makatulog sa pag-aalala.

Pagkalipas ang maraming tanghalian at hapunang wala ang kanyang pamilya.

Makaraan ang ilang libong araw ng pagtitiis heto na si Philip kasama ang pag-asa at katuparan ng kanilang mga pangarap sa buhay.

Hindi na siya nagpasundo. Minabuti niyang sorpresahin ang kanyang mag-iina dahil iba ang hatid na kasiyahan nito para sa asawang si Yna at kahit nga noong magnobya pa lang sila ilang surpresa ang kanyang ginawa dito.

Patuloy sa kwentuhan ng kanilang nakaraan at karanasan ang dalawa hanggang makarating sa kahabaan ng Commonwealth Ave*8. Higit sa dalawang daang metro bago dumating sa Ever Gotesco mall ay huminto ang taksing kinasasakyan ni Philip mabuti na lamang at ito'y nasa gilid na bahagi ng kalsada. Makailang beses ini-start ng driver ang sasakyan. Bahagyang nagrebolusyon lang ngunit 'di nagtuloy sa pag-ikot ang makina nito.

"Ser, pumalya po yata ang baterya ko. Pwede bang pakitulak sandali hanggang sa magstart lang itong taxi." pakiusap ng driver sa kanyang pasahero.

Hindi nag-atubili ang balikbayan. Agad itong tumalima, bumaba ng sasakyan upang itulak ang sasakyang tumirik sa kalsada. Siguro'y sa kasabikan at kagustuhan na makauwi sa bahay hindi siya nagdalawang-isip na gawin ito. "Sige po, iwan ko lang itong bag ko para maitulak ko nang maayos." aniya pa.

Buo ang tiwalang bumaba si Philip. Muling hinabilin sa driver ang kanyang bag bago inilapag sa likurang bahagi ng upuan, inilapat ang pintuan.

Nang biglang humarurot ang taxing inakala ni Philip na tumirik.

"Vrooom!"

Hindi pa nakakapwesto sa likurang bahagi ng sasakyan ang bagong bayani'y kumaripas na ito ng takbo. Mabilis itong nawala sa kanyang paningin. Sa kasamaang palad hindi niya man lang nakuha ang pangalan ng taxi at ang plate number nito.

Kung gaano niya katagal pinaghirapan ang kanyang naipon ganun kabilis naman ito nawala. Sa napakahabang kalsada ng Commonwealth Avenue nilamon ng dilim at tuluyang naglaho ang sasakyang naglalaman ng lahat ng kanyang bagahe, kagamitan, pasalubong at mga inipong pera. Kasabay sa paglaho at pagkaripas ng taxi ay ang pagkawala ng kanyang pananabik na makita ang pamilya at ang labis na kaligayahang kanyang nadarama. 

Sa isang iglap ang kanyang pangarap ay ninakaw ng mapagsamantala. 

Ang lahat ng masasayang emosyong kanyang nadarama kanina ay kagyat na napalitan ng magkakahalong luha, galit, pagkadismaya at kawalan ng pag-asa.

* * *

Legend:

1. Kawangis ng mga lider na namumuno sa ating bansa. Lider na mahusay mangusap, lider na dapat ay mahatid tayo sa destinasyong nais natin (ngunit iba ang kanyang mithiin), lider na lubos nating inaasahan at pinagkakatiwalaan. Ngunit sa halip na tumbasan ng matinong pamamalakad ang tiwalang iginawad at pagsusumikap ng lahat ng mga 'Philip' ay magagawa nitong nakawin ng walang awa ang kanilang mga pinagpaguran para sa kanilang sariling kasiyahan.

2. Lugar na sumasalamin sa ating bansa kung saan matagal na siyang dapat sumailalim sa rehabilitasyon at pagbabago ngunit dahil sa labis na korapsyon ay hindi ito magawa at maisakatuparan.

3. Isang balikbayang kawangis ng maraming pilipino. Pilipinong nagsusumikap para sa kinabukasan ng pamilya na handang magtiis, magtiyaga, maghirap, magtiwala at magsakripisyo para sa katuparan ng kanyang mga pangarap sa buhay. Mga Philip na nananatiling nakasalalay ang mga pangarap sa umaandap na pag-asa.

4. Bilang ng taon ng pagsisikap at pagtatrabaho ni Philip na sumisimbolo sa higit isandaang taong paghihintay at pagtiis ng mga pilipino na makatakas sa pagdarahop at paghihirap ng marami sa atin na sa kabila ng haba ng panahong lumipas ay tila walang naging pagbabagong naganap.

5. Kawangis ng kinalalagyan ng ekonomiya ng bansa, kalagitnaan ng gabi.

6. Napakaikling panahong pagsisikap ng mga lider na magpakatino sa tungkulin ngunit dahil sa talamak na katiwalian na kanyang nakikita kalaunan ay nilamon na rin siya ng sistema.

7. Sumisimbolo sa mga pilipinong napariwara ang buhay, kumapit sa patalim, naging masalimuot ang buhay at walang tiyak na kinabukasan.

8. Tiinaguriang isa sa pinakamapanganib na kalsada sa buong mundo, kawangis ng Pilipinas hindi madaling mabuhay rito.