|
Mula sa Google ang larawan |
(Paunawa: Ang akdang ito ay kathang-isip
lang. Anumang pagkakahawig nito sa pangalan, karakter, istorya, lugar at
pangyayari ay representasyon lamang nang nangyayaring kalagayan ngayon ng ating bansa)
- - - - - -
Matagal nang may digmaang namamayani sa
isip ni Michael. ‘Di niya matiyak kung ang digmaang ‘yon ay dahil sa nabigong
pangarap na makapagtapos ng pag-aaral o dahil sa pagkadismaya sa nangyari sa
kanyang pamilya o dahil sa kawalan niya ng matinong trabaho. O marahil dahil sa
lahat ng kadahilanang ito.
Mataas noon ang pangarap ni Michael sa
buhay. Ninais niyang maging pulis ngunit dahil sa pag-abandona ng kanyang ama
sa pamilya maaga siyang naging palaboy ng lansangan. Tipikal na kuwento ng
mahirap na pilipinong naninirahan sa lungsod.
“Tangina ‘tol last ko na talaga ito. ‘Pag
nadeliver ko ‘tong bato na ‘to kay Chua, batsi na ko. Baka madale pa ko ni
Duterte mahirap na.” kausap niya si Jonas, isa ring tulak ng droga na tulad
niya. Mga small time pusher ng Baranggay 73 ng Malabon.
“Ikaw, bahala ka. Sabi ni chief hindi naman
daw tayo magagalaw dahil malakas tayo sa taas. ‘Yung mga napapatay daw e ‘yun ‘yung mga
kupal na mahihina ang kapit sa taas. Ibahin mo si chief, hindi ‘yun kaya ni
Bato!” mayabang na sagot ni Jonas.
Sa binigay na deskripsyon sa kanila ni Michael
ay tiyak na sila na si Chua na nga ang paparating. Pero bago pa man makalapit
si Chua sa kanila ay nagpaalaam na si Michael kay Jonas. “P’re sandali ah, iihi
lang ako.” Bago pa man magalit o sumang-ayon si Jonas ay nakaalis na si Michael.
Ewan pero kakaiba ang nararamdaman ni Michael
ng gabing ‘yon. May kung sinong bumubulong sa kanya na umalis na sa lugar na
‘yon. Nagtatalo ang kanyang isip at desisyon kung babalikan niya pa si Jonas o
hindi na.
“Bahala na” bulong ni Michael sa kanyang
sarili sabay sakay sa jeep na biyaheng Gasak.
Nakatulugan na ni Michael ang paghihintay
sa text mula kay Jonas. Kinabukasan na nito nalaman ang balita tungkol kay
Jonas – Isang Jonas Gorospe ang pinaghihinalaang tulak ang nanlaban sa mga
parak, patay.
Bumalik ang digmaang noon pa ma’y nananahan
sa isip ni Michael. Nag-aalala siya ngayon sa kanyang buhay. Desidido na siya –
boluntaryo siyang susuko sa otoridad upang makapagbagong buhay. Itutuloy niya
rin ang pag-aaral sa kolehiyo, mag-aaral siya sa gabi at magtatrabaho siya sa
umaga tutal aniya’y sa edad niyang beinte-sais ay ‘di pa naman daw huli ang
lahat. At ‘di kailangang maging hadlang ang edad sa pagtupad ng pangarap,
dagdag pa niya. Alam niyang hindi madali pero kailangang ‘yun ang kanyang
gawin.
Halos dalawang buwan pa lang sumasamang
nagtutulak ng bato si Michael kasama ni Jonas na kanyang kababata. Batid niya ang panganib nito sa kanyang buhay
at sa buhay ng ibang taong malululong dito pero kibit-balikat na lamang siya
dahil walang tumatanggap sa kanya sa trabaho. Kunsabagay sino nga ba naman ang
magbibigay ng oportunidad sa isang taong laman ng kalsada at hindi nakapagtapos
ng pag-aaral? Kung susuriin hindi lang naman droga ang problema ng bansa,
marami pa. Napakarami. At dumadagdag pa sa suliraning ito ang pagiging
makasarili ng mga tao na tila dinadaig na ng taong naninirahan sa lungsod ang
mga hayop sa kagubatan sa bagsik at kalupitan.
Kung gaano kakarampot ang kinikita sa
pagtutulak ng mga small time pusher sa kalye ganun naman kalaki ang panganib na
kanilang kinakaharap ngayon, lalo na ngayong nagsanib puwersa na si Digong at
Bato. Hindi kailanman dapat gawing katwiran ang kahirapan para gumawa ng isang
kamalian higit pa ang pagtutulak ng droga.
Lutang ang isip ni Michael. Kanina lang ay
desidido na siyang sumuko sa kapulisan pero ngayon ay nagdadalawang-isip na
naman siya kung ‘yun ba ang pinakatamang desisyon. Ang pagsuko niya bang ‘yon
ay magiging susi sa kanyang pagbabagong buhay o ito ang magdadala sa kanya sa
kapahamakan.
Bagama’t bagong bihis alam niyang
umaalingasaw sa baho ang kanyang pagkatao pinipilit niyang iwaksi ang lahat ng
kasalanang nagawa niya sa batas at sa kapwa pero mas nananaig ang mga daing ng
biktima ng droga na kanyang kalakal. Wala pa man sa puwesto si Duterte ay
binabalak na niyang kumalas sa sindikato dahil alam niyang habang tumatagal ay
tila nasa kumunoy siyang nagpapalunod sa kanya sa tuwing siya’y kumikilos.
Madali para sa iba ang sabihing ‘magbago’
pero para sa tulad ni Michael na tila itinakwil ng lipunan paano nga ba ang
magbago kung walang tatanggap sa kanya bilang isang tao? Ang pintuan para sa
pagbabagong buhay sa mga tulad ni Michael ay nakapinid at walang sinuman ang
may pagnanais na ito’y buksan para sa kanya. Bagama’t may mabubuti ang loob
pakiramdam ni Michael pawang ito’y pakitang tao lamang. Ang alalahanin sa
pagtumba at pagtimbuwang ng mga taong nasasangkot sa droga, may direktang
kinalaman man ito o wala ay ang nagpapasikip sa daang tinatahak ni Michael.
Kung mapanganib ang magtulak tila mas
mapanganib pa ang kumalas sa grupo nila Chief Garcia. Ang pagkalas sa
sindikatong kanyang kinabibilangan ay tila katumbas ng pagpapatiwakal. Pero mas
matimbang para kay Michael ang kagustuhang magbalik loob sa pamahalaan, ang
isuko sa kapulisan ang kanyang nalalaman, ang magbagong buhay para sa umaandap
na kanyang kinabukasan.
Hindi lingid kay Michael na may namamatay o
sadyang pinapatay kada araw at lahat umano ito ay may kaugnayan o kinalaman
di-umano sa droga – mga biktima na tulak daw o bumabatak lang, lehitimong
operasyon ng pulisya o napagtripan lang ng ‘vigilante’, miyembro man ito ng
sindikato o ginawan lang ng karatula na may nakalagay na: “’Wag tularan tulak
ng droga”.
Ang pagbabalik-loob at pagbabagong buhay ng
mga gaya niya ay tila unti-unting nabubura sa gobyernong prayoridad ang
pagsugpo sa droga sa kahit anong paraan at sa lipunang kinukunsinti ang madugong
patayan kesehodang dumarami ang inosenteng biktima at walang kinalaman na kung
tawagin ng iba ay “collateral damage”.
Lakad-takbo ang ginagawa ni Michael sa
masikip na eskinitang lalong pinapasikip ng pangambang anumang sandali’y maari
siyang itumba ng kung sino – mga pusakal na naka-bonnet na “nililinis ang
maruming bansa”, mga kasapi ng sindikato na patatahimikin siya para walang
sumingaw na ingay at mga parak na trigger-happy na tataniman ka ng ilang piraso
ng droga at ng paltik na baril at sasabihing ikaw’y nanlaban para magmukha
itong kapani-paniwala.
Walang patutunguhan ang paglalakad na ‘yon
ni Michael, kung ihahambing sa kalagayan ngayon ng bansa masasabing pareho
itong walang tiyak na direksyon.
Ang small time na sabit lang sa pagtutulak
ng droga na si Michael ay may malaking pag-aagam-agam sa pulis, sa gobyerno at
sa kanyang buhay, ‘di tulad ng mga big time na druglord na komportableng
naninirahan sa ibang bansa, nakangising nanonood ng balita at kinukutya ang
kalagayan ng mga pinapaslang na mga biktima – tunay ngang mabilis ang hustisya
para sa mahihirap at proseso ang panawagan ng mga naroroon sa itaas.
Ang pag-asa at pangarap na kanyang
tangan-tangan ay tila humuhulagpos sa kanyang maruming kamay, sa halip ay
napapalitan ito ng desperasyon, pag-alala at pagkadismaya sa araw-araw. Ang
halos dalawang buwan niyang pagkakasangkot sa droga ay parang katumbas ng
dalawang dekadang krimen kung ito’y ituring ng batas na marapat lang na
tumbasan ng parusang dagliang kamatayan. Ito siguro ‘yung sinasabi ng pangulo
na: “Gagawin ko ang lahat para sa kapakanan ng Filipino, kahit ipagpalit ko pa
ang aking buhay, karangalan at pagkapangulo.” Ganito siguro ang kaparaanan ng
gobyernong ito para maprotektahan ang mga Filipino.
Gustuhin man niyang sumuko upang magkaroon
ng puwang ang pagbabago ay ‘di niya magawa. Nakakabahala kasi ang pagwawalang
bahala ng mga otoridad sa buhay na para bang hayop na lang ito kung katayin ng
mga parak.
Paano nga ba sisimulan ang pagbabago kung
sa umpisa pa lang ay pinuputol na ng may kapangyarihan ang binhi ng pagbabagong
balak mong itanim?
Paano nga ba lalago ang pag-asa kung ang
dapat sanang aayuda sa pag-usbong nito ang siyang magkakait at maglilibing sa
pag-asang inaasam mo?
Paano nga ba magigising sa isang bangungot
kung ang dapat sanang sa iyo’y gigising ang siyang maghahatid sa’yo sa lugar na
‘di ka na makakabangon?
Paano nga ba makakaalis sa kadiliman kung
ang iiwanag ay inilayo at ipinagkait sa iyo ng mga naglilinis-linisan?
“’Yan ‘yung Michael pre…” dinig ni Michael ang
mga salitang ito mula sa kanyang likuran.
Hindi man niya tiyak kung ano ang balak ng
dalawang aninong nag-uusap ay tiniyak na niya sa kanyang sarili na ito na ang
kanyang katapusan. Tinangka niyang
bilisan ang paglalakad pero bago pa man niya gawin ‘yon ay anim na putok ng
baril ang bumasag sa katahimikan ng hapong ‘yon.
“Bang!
Bang! Bang! Bang! Bang! Bang!” Sunod-sunod ang putok, walang patid. Walang
awa, walang pagsisisi.
Sa kabila ng kaliwanagan ng hapong ‘yon ay
isang lalaki na naman ang tumumba, duguan at walang buhay.
Sa kabila ng kaliwanagan ng hapong ‘yon ay
may pamilya na namang nasadlak sa madilim na kinabukasan.
Sa kabila ng kaliwanagan ng hapong ‘yon ay
may biktima ng karahasang pinupuri ng karamihan sa halip na kamuhian.
Ang salarin ng krimen ay dalawang lalaking naka-bonnet na
agad na sumakay sa motorsiklong walang plaka. Humarurot at saglit lang ay naglaho. Dalawang lalaking walang pagkakakilanlan.
Nagkagulo ang mga tao.
Pinagpiyestahan ang nangyaring krimen.
Dumarami ang umuusyoso.
May kumukuha ng litrato kabilang na ang
ilang miyembro ng media na agad na nasa lugar nang pinangyarihan ng krimen habang tumatangis ang asawang yakap-yakap ang biktimang pinaslang at pinagkaitan ng karapatang
mabuhay sa mundo. At ang iba’y nagbubulungan, tila nagbubunyi at hinuhusgahan
ang malungkot na sinapit ng kaawa-awang biktima ng karahasan.
Hindi alam ni Michael kung ikalulungkot o ikatutuwa
niya ang pagtimbuwang ng isang biktimang may kinalaman umano sa droga. Na sa
kasamaang palad ay nagkataong kapangalan niya.