Balikbayan Box

Laman ng kanyang balikbayan box ay tsokolate, mga bagong damit, wristwatch, cellphone, laptop at nabasag na pangarap.

- - - - -

October 2008 nang swertehing matanggap si Danny bilang tile setter sa isang construction company malapit sa kabisera ng Saudi Arabia.

Hindi kalakihan ang kanyang sweldo pero sasapat na sa pangangailangan ng kanyang pamilya; may dalawa silang anak ng kanyang asawang si Josie at kahit papaano'y nakakapagsubi rin ito para sa iba pa nilang pangangailangan at ipon na rin para sa pag-aaral ng anak.

Nagtungo siya sa lugar na iyon na puno ng pangarap. Dala ni Danny ang pag-asang makakaahon sa kahirapan ang kanyang pamilya. Sa edad niyang beinte-tres, unang beses niyang makakarating sa ibang bansa, unang beses niyang magtatrabaho para sa ibang lahi. Isa siyang mason sa kanilang probinsya sa Pampanga paminsan-minsan 'pag may kontrata ang kanyang amo na isang arkitekto ay may trabaho siya ngunit 'pag wala naman ay wala rin siyang kita. Kapag ganun ay aasa na lamang ang kanyang pamilya sa kaunting kikitain sa pagsasaka ng bukid ni Mang Manuel. Ngunit dahil sa abnormal na klima ng panahon nagreresulta ito sa kakarampot at papaunting kita sa pagsasaka. Kalaunan ay nagdesisyon si Mang Manuel na ibenta ang kanyang ekta-ektaryang bukirin sa isang developer ng Subdivision. Dito na kinailangang maghanap ng ibang pagkakakitaan ang pamilya ni Danny.

Nagbukas ang oportunidad ng pagtatrabaho sa ibang bansa nang ang isa sa kasama ni Danny sa construction firm na si George, ay natanggap bilang welder sa Saudi. Hindi madaling desisyon na umalis sa kinagisnang lugar, hindi madaling mawalay sa pamilyang kanyang labis na mahal lalo pa't bago pa lamang silang mag-asawa. Sa kabila ng lahat ng ito, buo ang loob niyang haharapin ang anumang pagsubok na sasalubong sa kanya.

Sa tulong ng lupang pag-aari ng inang si Nanay Mona, naisangla nila ang kapirasong lupang kinatitirikan ng kanilang bahay. Ang lupang iyon ay pamana pa ng nuno ni Nanay Mona sa kanya. Ang perang pinagsanglaan ay hindi pa rin sumapat para sa placement fee ni Danny at kinailangan pa nilang mangutang upang mapunan lang ito.

May isang kapatid si Danny, ito ay si Doris. Scholar ito sa isang pampublikong paaralan at sa susunod na taon ay college na ito. Mabuti na lamang at matalino si Doris dahil kung hindi'y dagdag gastos pa ng pamilya ang matrikula nito. Napagkakasaya ng kanyang ina ang baon nito sa araw-araw dahil sa kanilang maliit na sari-sari store.

Puno ng adjustment ang unang mga buwan ni Danny sa Saudi. Maraming gabing hindi siya dalawin ng antok dahil sa lungkot, maraming mga araw ang tila napakabagal para sa kanya dahil sa sobrang pagkabagot at kahit libre ang pagkain sa kanyang pinagtatrabuhan tila hindi siya nakararamdam ng pagkabusog. Ang gastos lang niya halos ay ang bayad sa renta ng kanyang tinutuluyang kwarto.

Sa ngalan ng pagmamahal sa pamilya gagawin ni Danny ang lahat ng pagtitiis at sakripisyo. Ngayon niya lang nalaman kung bakit ang tawag sa katulad niyang OFW ay bagong bayani. Bayaning isinusugal ang buhay sa ibang bansa, bayaning nagpapaalipin sa ibang lahi. Ngunit paano nga ba tinatawag na bayani ang isang OFW kung wala man lang pagmamalasakit ang pamahalaan sa mga katulad nila? Bakit nga ba sila naging bayani kung walang sapat na respetong iginagawad ang gobyerno sa kanila?

Habang nagpapakahirap ang katulad niya, nababalitaan niya mula sa Maynila ang patuloy, talamak at hindi naaawat na korapsyon sa bayang kanyang pinanggalingan. Ito rin ang isa pang naging dahilan ni Danny kung bakit nabuo ang loob niyang tumulak sa ibang bansa. Walang komprehensibong programang pangtrabaho nakalatag para sa mga mahihirap ngunit masikap na gaya niya. Si Danny at ang labing-isang milyong pilipinong iba pa ay hindi umasa sa gobyernong dapat na kumakalinga sa kanila.

Magpapaalipin para magkalaman ang platong ihahain.

Magpapaalila para makapag-aral ang mga bata.

Magtitiis para sa pinapangarap na malaking bahay.

Magsusumikap para sa magandang kinabukasan.

Magsasakripisyo para sa kasiyahan at kaligayahan ng buong pamilya.

Tatlong taon ang kontrata ni Danny sa Saudi.

Maikli lang ito kung tutuusin ngunit para sa kanya'y tila katumbas ito ng walang hanggang paghihintay. Para sa taong naiinip at sabik sa pamilya lubhang napakabagal ng takbo ng bawat minuto at oras. Kahit nasanay at nagamay na siya sa kanyang trabaho, sa kanyang tinitirhan at pakikisama sa kapwa niya OFW, hindi pa rin mapupunan nito ang lungkot na namamahay sa kanyang puso. Ngunit positibo siyang malalampasan niyang lahat ng paghihirap na ito.

Apat na buwan bago matapos ang kontrata ni Danny sa Saudi, labis na ang pananabik na nararamdaman niyang muling makasama ang pamilya. Wala nang pagsidlan ang kanyang kasiyahan, kung maaari nga lang sana na hatakin ang mga nalalabing araw sa eksaktong araw ng kanyang pag-alis ay ginawa na niya ito. Gamit ang naipong pera ay paisa-isa niyang binibili ang lahat ng bilin at pasalubong para sa pamilya; tsokolate at mga bagong damit para sa dalawang anak, relo para sa inang si Aling Mona, cellphone para sa asawang si Josie at laptop para sa kapatid na si Doris.

Nakalagay ang lahat ng ito sa isang Balikbayan box.

Ngunit 'pag nagbiro ang tadhana tiyak hindi ka matutuwa.

Hindi sinasadyang napatay ni Danny ang landlord niya na isang Pakistani. Napilitan siyang lumaban nang awayin at gulpihin siya dahil sa alitan tungkol sa renta. Self defense ang nangyari, sadya man o hindi ang pagkakapaslang sa Pakistani ay ikukulong pa rin siya ng otoridad ng Saudi. Alam niyang mahigpit ang batas dito kaya't ganun na lamang ang kanyang panghihinayang at pagsisisi nang malaman niyang namatay sa ospital ang kanyang nakaalitan.

Ilang araw makalipas ang krimen, nakarating na sa kaalaman ng embassy at consul ng Pilipinas sa Saudi ang naganap na pagkakapaslang ni Danny sa Pakistani subalit katulad ng iba pang hinaing at problema ng ating mga bagong bayani tila hindi nabigyang pansin ng kinauukulan ang kaso niya.

Dahil sa magulong pag-iisip at pag-aakalang mapapagaan ang parusa sa kanyang kaso, idagdag pa ang kakulangan ng legal assistance ng pamahalaan sa kanya at sa kagustuhang matapos kaagad ang kaso, inamin na lang ni Danny ang pagkakapatay sa Pakistani.

Murder ang krimeng nagawa ni Danny at sa bansang ito may katumbas itong parusang kamatayan. Upang makaligtas sa parusang bitay kailangang makapagbigay ang pamilya ni Danny o ng pamahalaang Pilipinas nang tinatawag na 'blood money' sa pamilya ng nasawi. Ang itinakda ay 6 milyong Riyal ngunit nabawasan ito at naging 4 milyong Riyal katumbas nito'y 44 milyong piso.

Sa loob ng piitan, nakararanas ng panggugulpi ang kaawa-awang si Danny sa kapwa niya preso kahit itanggi pa ito ng pamunuan ng presinto ay hindi naman maitatanggi ang maraming pasa sa katawan ng pilipino.

Kahirapan na nga ang dinanas sa labas ng bansa, kahirapan pa rin ang kanyang kinakaharap sa loob ng bilangguan.

Sa isang iglap, lahat ng kanyang mga pangarap para sa pamilya ay gumuho. Magsisi man siya ay tila huli na ang lahat..

Kabi-kabila ang panawagan at pakiusap ng pamilya ni Danny sa iba't ibang ahensiya, NGO, private companies, social network upang makakalap ng blood money na makapagsasalba sana sa buhay ng bagong bayaning si Danny ngunit tila bingi ang kinauukulan para maaksyunan ang lumalalang problemang ito. Nakarating na rin ang balitang ito sa media sa Pilipinas at sa kaalaman ng mga kababayan.

Makaraan pa ang ilang taon at napakaraming gabing pagtangis, lumalapit na ang deadline ng pagbabayad sa itinakdang blood money sa pamilya ng biktima, halos wala pa sa kalahati ang naipong perang makapagliligtas sa isang sagradong buhay.

Habang lumalapit ang araw ng execution ay unti-unting binabawian ng pag-asang lumawig pa ang buhay ni Danny. Patuloy na nagtatanong kung kakambal niya sa buhay ay kamalasan, patuloy na iniiyak ang lahat ng kanyang sama ng loob sa Pilipinas, sa mundo, sa gobyerno.

Maaaring anumang araw mula ngayon ay isasagawa ng otoridad sa Saudi ang hatol na kamatayan para kay Danny at hindi na tayo magugulat sa balitang ito. Panandaling mapupukaw ang damdamin ng mga Pilipino sa pagbuwis na naman ng buhay ng isang bagong bayaning winalang bahala at hindi nabigyan ng sapat na kalinga at importansya.

Hangga't hindi nababago ang sistema ng pamahalaan, hangga't makasarili ang karamihan sa mga opisyales na nanunungkulan, hangga't walang magandang programa para sa lokal na employment ang gobyerno ng Pilipinas marami pang 'Danny' ang magiging biktima ng ganitong klase ng krimen.

Habang magulo ang isip ni Danny na naghihintay ng kanyang kamatayan nasa sulok naman ng isang malungkot na silid ang isang kahong pasalubong at sorpresa para sa kanyang pamilyang naiwan sa Pilipinas.

 

Laman ng kanyang balikbayan box ay tsokolate, mga bagong damit, wristwatch, cellphone, laptop at nabasag na pangarap.