Maari ngang may advantage ang APEC sa ekonomiya natin subalit meron din namang negatibong epekto ito sa bansa kabilang na sa naapektuhan nito ang maliliit nating magsasaka at mangingisda.
Sa simula pa lang ay kasama na sa naging paksa ng APEC ang Tariff Reduction. During 90’s may mga rate of duty pa na umaabot sa 30% hanggang 50% pero dahil sa agreement ng mga bansang kabilang sa APEC wala na ito. Ang existing na tariff rate na lang sa Adwana ay naglalaro sa 1% hanggang 10% na lang marami na nga ring 0% ang tariff rate – at ang dahilan daw rito ay ang kinakailangang pagsabay ng bansa bilang globally competitive country.
Sa maliit na bansang tulad ng Pilipinas, malaking halaga ang nawawala sa kaban ng bayan sa pagpapatupad ng tariff reductions, huwag muna nating isama ang talamak na korapsyon sa Adwana na hindi kailanman mawawala. Halimbawa, ang dating binabayarang customs duty na Php1,000,000 kada container ay nagiging mahigit sa Php100,000 na lang o mas mababa pa (dahil sa APEC). Ito rin ang dahilan kung bakit palaging may deficit at short sa target ang Bureau of Customs taon-taon. Sa pagbaba ng buwis sa Adwana naramdaman ba natin na bumaba rin ang halaga ng maraming pangunahing produkto ng bansa? Ewan.
Malinaw na bilyong piso kada buwan ang nabawas sa kita ng Bureau of Customs simula nang magkaroon ng tariff reduction pero (halos) hindi ito naramdaman ng maliliit na mamamayan at malinaw rin na ang malalaking negosyante ang nakinabang dahil dito.
Sa pagbaba nang koleksyon ng Adwana, struggling ang pamahalaan sa kung papaano at sa kung saan makakakuha ng perang pangtustos sa lumalaking gastos ng bansa. Dahil higit na madami ang import natin kaysa export nalalagay tayo sa hindi magandang sitwasyon, hindi tayo makasabay sa sinasabing ‘globally competitive’, hindi naging advantage sa atin ang APEC.
Isa pang naging dagok sa ekonomiya at sa sektor ng magsasaka at mangingisda na maraming imported na produkto ang nawalan ng restriction at naging freely importable, at ang maluluwag na pag-iisue ng Import Permits ng DA, BPI, BFAR sa inaangkat na agricultural at aquatic products tulad ng mga gulay na patatas, sibuyas, bawang, atbp. maniniwala ka ba na maraming isda sa palengke ay imported mula sa bansang Taiwan at China? At kung hindi pa pumutok at nas-sensationalize ang isyu tungkol dito malamang na patuloy lang sa pananamantala ang mapagsamantalang negosyante.
Ang dapat sana na pagpapalakas sa industriya ng Agrikultura at Pangingisda upang makapag-export man lang tayo ng agri products (at sumabay sa APEC ekek) ay tila hindi nangyayari. Ang masaklap pa ay ipinagmamalaki ng kahit na sinong nanunungkulan sa gobyerno ang pag-iimport natin ng milyon-milyong tonelada ng bigas sa bansang Vietnam, idagdag pa natin ang pagkukulang sa ayuda ng pamahalaan sa ating magsasaka at mangingisda.
Wala na ngang pondo para sa sektor ng magsasaka nagkaroon pa ng bogus na pondo para sa agrikultura na tinawag nilang Fertilizer Scam na alam ng lahat na nauwi sa korapsyon.
Dahil nakadepende ang maraming negosyante sa mababang taripa ng kanilang commodity hindi naging progresibo ang ating produksyon, nag-iimport na lang tayo ng finished products na ibinebenta nang direkta sa supermarket, grocery at palengke; iilang pabrika lang ba ang nagma-manufacture ng damit, tsinelas, sapatos, at iba pa? At bakit nga naman sila magtatayo ng pabrika kung mas mababa ang cost ng imports kesa mag-manufacture nito?
Sa pagtatapos ng APEC, malamang na marami ang napag-usapan pero sana kasama sa napag-usapan ang pagpapalawig at pagpapalakas ng hindi lang ng BPO Industry kundi pati ‘yung mga pobreng nagbibigay sa atin ng pagkain sa ating hapag-kainan. Hindi lang naman teknolohiya ang kailangan ng bansang ito.
