"Ang Bansang Nagpapanggap Na Mahirap"

Ang image ay galing sa: tbhsbca.net

Taon-taon may trilyong pisong nakalaang budget ang ating pamahalaan na ina-allocate sa iba't ibang programa ng bawat kagawaran, bukod pa rito ay mayroon din tayong 8 billion dollar reserves mula sa naipong remittances ng ating mga OFW, gold holdings, revaluation adjustment at iba't ibang investments at sa export industry. Kada taon ay pinagsamang daan-daang bilyong piso ang nakokolektang buwis ng Bureau of Customs at Bureau of Internal Revenue, ang bawat mambabatas at opisyal na nanunungkulan sa gobyerno ay may milyon-milyong pisong pondong kanilang pinangangalagaan at pinangangasiwaan.

Sa laki at nakalululang mga halagang nabanggit nais ko tuloy paniwalaan na ang bansang Pilipinas ay isang mayamang bansa na nagpapanggap lang na mahirap -- na tayo'y hindi kapos sa pera kundi sa katapatan at disiplina.

-----

Ilang dekada na ring kabilang ang bansang Pilipinas sa listahan ng mga developing countries, sa listahan ng walang pagpapahalaga sa kalikasan at sa listahan ng mga bansang may malalang katiwalian. Ito ay sa kabila ng pagsisikap at sandamakmak na mga pangako at programa ng mga nanunungkulan na pauunlarin at didisiplinahin nila ang bansang ito, lokal man o nasyonal. At sa paglipas pa ng panahon ay tila lumulubha pa ang ating sitwasyon; ilang mga beteranong pulitiko ang nasangkot sa iba't ibang kontrobersiyang may kinalaman sa paglustay sa kaban ng bayan, ilang mga anomalya at katiwalian ang nabunyag at kabi-kabilang opisyales ang naakusahan ng pamahalaan at pati nga ang kalikasan at agrikultura ay napabayaan ng husto.

Tila ba hindi natatapos ang mga ganitong suliranin at kontrobersiya na nagiging dahilan ng pagkaantala ng progreso ng ating bansa. At sa ganitong kalagayan kung kulang sa oportunidad ang mamamayan nagreresulta ito sa 'dog-eat-dog' situation na ang malalakas ang siyang nagpupunyagi na minsa'y nababalewala at nawawalang bahala ang mga nakahaing batas. Kung kalam ang sikmura ng mga tao madalas nawawala ang kanilang disiplina ngunit kahit kailan hindi naman talaga dapat gawin itong katwiran at dahilan para lumabag sa polisiya at batas.

Sa patuloy na paglayo ng agwat ng mga mayayaman sa mahihirap hindi rin naman nagpapabaya ang ating pamahalaan at katulad ng marami sa ating mga kababayan hindi kailanman nawawala ang pag-asa at kaisipang ang Pilipinas ay aasenso at uunlad. Minsan na tayong tinaguriang 'Tiger Economy of Asia' at 'di malayong makakamit natin ito sa pagbalangkas ng mga posibleng solusyon para tuluyan na tayong makaaahon sa pagkakalubog na ito. At kung hindi ito agad na maagapan ng mga nanunungkulan maaaring tuluyan na tayong mapag-iwanan. Hindi tayo dapat makontento na hanggang pangarap na lang ang kaunlaran at hanggang inggit na lang ang mararamdaman natin sa paglago ng ekonomiya ng mga kapitbahay nating South Korea, Japan, Singapore, Hong Kong, China at ang papausbong na ekonomiya ng Vietnam, Malaysia, Indonesia, Thailand at iba pa.

Bukod sa intensibong pagpapatupad ng batas dapat din natin isaalang-alang ang ibang bagay na makatutulong para makahulagpos tayo sa tanikala ng kahirapan. Ang mga sumusunod na suhestiyon kung mabibigyan pansin ng husto ay makatutulong sa unti-unting kaginhawaan kung hindi man lubos na kaunlaran ng bansa:

l  epektibong edukasyon para sa lahat

l  karagdagang ayuda sa sektor ng pangingisda at agrikultura

l  pagpapakalat ng ekonomiya at industriya sa buong kapuluan

l  karagdagang sahod sa kawani ng gobyerno

l  mabilis na transportasyon at komunikasyon

l  makataong paglilikas sa mga iskwater

l  oportunidad na mapagkakakitaan sa mga ni-relocate na mahihirap

l  mababa at maaasahang source ng kuryente

l  permanenteng solusyon sa lumalalang port congestion

Ayon sa pag-aaral, tinatayang 1 sa bawat 5 limang pilipino ay mahirap (conservative pa ang bilang na ito) ibig sabihin mahigit sa 12.1 milyong pilipino ang pinagkakasya ang maliit na kinikita para lamang maka-survive sa bawat araw. Sa dami ng bilang na ito, ito rin ang naging dahilang kung bakit lumobo sa mahigit 11 milyong pilipino ngayon ang naghahanapbuhay sa iba't ibang panig ng mundo. Sila 'yung binansagan nating 'Bagong Bayani' pero hindi naman bayani kung ating ituring. Sa ngayon, napakalaki ng kanilang naiaambag sa ekonomiya pero hindi dapat 'yon lang ang solusyon at dapat nating asahan dahil marami pang paraan kung ito'y matutukan lang ng pamahalaan.

Dahil sa sunod-sunod na kalamidad na nagreresulta sa pagkalugi at tila hindi seryosong pagtulong sa sektor ng agrikultura napipilitan ang ating mga magsasaka na ibenta ang kanilang ekta-ektaryang lupain at bukirin sa mga higanteng kapitalista at ilang taon lang ang bibilangin ang mga bukiring ito'y magiging dambuhalang mall o 'di kaya'y magiging malawak at magarang subdivision. Sa dami ng ating populasyon na umaabot sa mahigit isandaang milyon nakakatakot isipin ang posibilidad na kakapusin tayo ng pagkaing mula sa dagat/tubig, ito ay sa kabila ng pagiging arkipelago ng ating bansa. Kapansin-pansin na unti-unting nababawasan na ang bilang ng nahuhuling mga isda sa dagat na nagiging pangunahing dahilan kung bakit mas mahal pa ang halaga ng mga ito kaysa karne ng manok at baboy. Kung maagapan, naniniwala ako na maisasalba pa ang umaandap na sektor na ito kung mabibigyan lang ng pansin at tutok ang mga batas na nagawa para dito.

Samantala, katulad ng mga magsasaka at ating mangingisda, ang mga maliliit na entrepreneur kung mapagkakalooban lang ng oportunidad at kahit maliit na kapital ay posibleng makapag-ambag ng kahit na kaunti sa ekonomiya ng bansa. Subalit hindi pa naman ganap na huli ang lahat, dahil may ilang panukalang batas na may layong tulungan ang mangingisda, magsasaka at maliliit na negosyante na kalauna'y magbibigay ng karagdagang produksiyon ng pagkain at karagdagang trabaho sa mga hikahos na mga pilipino subalit mga masisipag at masisikap. Hangarin ito ng mga sumusunod na mga (panukalang) batas:

l  The Go Negosyo Bill

l  The Microenterprise Development Bill

l  National Land Use Act

l  Comprehensive Agrarian Report Law

l  Agriculture and Fisheries Modernization Act

l  The Philippine Fisheries Code

l  Corporate Farming Act

l  Tulong Kabataan Sa Agrikultura at Kabuhayan Act

Pansamantala, nakatutulong ang programa ng pamahalaan na Pantawid Pamilyang Pilipino Program (4Ps) at Pagkaing Pinoy Para Sa Batang Pinoy Program sa pamilya ng kabataang pinoy na mahihirap. Ang mga programang ito'y nasa ilalim ng pamamahala at pangangasiwa ng Department of Social Welfare and Development. Layunin nitong maibsan ang gutom ng mahihirap nating mga kababayan sa pamamagitan ng pagbigay pagkain/pera sa kanila. Ang ganitong programa ay naka-pattern sa ibang bansang may ganito ring sistema gaya ng Brazil at Mexico. Sa programang ito higit sa tatlong milyong bilang ng mga pilipinong mahihirap mula sa 79 probinsiya ng Luzon hanggang Mindanao ang nakikinabang sa programa ngunit kung ang malaking bilang na ito ay naiko-convert into manpower higit sanang kapaki-pakinabang sila sa halip na patuloy na umaasa.

Marami ang nag-aakala na maliit na bagay lamang ang kalikasan sa pag-unlad ng bansa. Sa ganitong konsepto tila ba nahuhuli sa prayoridad ang programa para sa pangangalaga ng kalikasan. Ngunit napatunayan ding nararapat na ngang aksyonan at ipatupad ng husto ang batas na magpoprotekta sa kalikasan at natural resources; mga batas na nakatengga lang at dapat ng full implementation dahil kung hindi baka maulit pa ang trahedyang idinulot ng habagat at ng malalakas na bagyong gaya nina Ondoy, Sendong, Yolanda at iba pa. At sa pagwawalang bahala sa kalikasan, walang humpay at walang pakundangan ang marami sa atin sa pagbuga ng maruming usok (pabrika o sasakyan), sa pag-abuso sa kabundukan at kagubatan, sa pagtapon ng kani-kanilang kalat at basura sa kung saan-saan. Resulta nito'y: baha, kalamidad, polusyon at trapik. Sa tulong ng mga sumusunod na batas/programa nakatulong na rin tayo sa pag-recover ng papanipis na ozone layer at muling pagbabalik ng ganda ng kalikasan at posibleng kabawasan ng biktima ng natural disaster na hindi naiiwasan.

l  Total Plastic Bag Ban Act

l  Climate Change Act

l  Illegal Logging Prohibition Act

l  Philippine Mining Act

l  Philippine Disaster Risk Reduction and Management Act

l  Renewable Energy Act

l  Solid Waste Management Act

l  Environmental Awareness Education Act

l  National CFC Phase-out Plan

Ang kaunlaran ay hindi lang nasusukat sa dami ng pera ng isang bansa -- dahil ang bansang may kaunlaran ay may kaakibat na disiplina sa mamamayan at tagapagpatupad nito, may pagmamahal at pagpapahalaga sa kanyang bayan, may magandang programa para sa edukasyon, agrikutura, industriya at kalikasan.

Hindi madaling gawin ang mga ito ngunit hindi rin naman ito imposible. Magandang maging inspirasyon sa atin ang mga bansang Japan at South Korea dahil sa kabila ng pinagdaanan at naranasan nilang destruction at pagbagsak ng kanilang ekonomiya noong panahon ng digmaan sila ngayon ang isa sa mga hinahangaan, tinitingala at magandang ehemplo ng pag-unlad at disiplina ng maraming nasyon.

Marami na tayong mga batas na may kinalaman at kaugnayan sa pagsulong at pag-unlad ng ating bansa. Batas para sa pagdidisiplina ng mga tao, para sa ekonomiya, sektor ng agrikultura, mangingisda at manggagawa, pagproteksyon sa likas-yaman at kalikasan, para sa maliliit na negosyante, industriya, transportasyon, komunikasyon at elektrisidad. At ang mga batas na ito kung susuriing mabuti ay kapaki-pakinabang para sa lahat maging sa pinakamaliliit na tao ng lipunan.

Eksakto labinglimang taon mula ngayon o sa taong 2030 kung maipatutupad lang ang lahat ng programa at mga batas na ito at maibalik lang ang disiplinang tila naglalaho sa mga pilipino, hindi malayong maging ganap na tigre ng ekonomiya na tayo sa kontinente ng Asya. At ang kaisipan ng lahat na maganda at mabuting Pilipinas ay hindi hanggang pangarap na lang at para matamasa ang tagumpay na ito kailangan ng sakripisyo hindi lang ng gobyerno kundi ng bawat pilipino.

Sakaling makamit natin ang tunay na kaunlaran at kaayusan, ang katagang 'Proud to be Filipino' na madalas ipangalandakan ng marami nating kababayan ay hindi na occasional at magiging huwad lang kundi bukal at taas noo mong sasambitin ito hindi dahil sa talento, talino at galing ng iilang pilipino kundi dahil sa pag-asenso at disiplina ng Pilipinas na hindi matatawaran at matutumbasan.

------

Ang akdang ito ay aking pakikiisa at opisyal na lahok sa 2014 Saranggola Blog Awards 6 sa kategoryang Sanaysay:

Sa pakikipagtulungan ng mga sumusunod na sponsor: